(જી.એન.એસ) તા.3
નવી દિલ્હી,
પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ સંશોધન અને વિકાસમાં ખાનગી ક્ષેત્રના રોકાણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક લાખ કરોડ રૂપિયાના સંશોધન, વિકાસ અને નવીનતા ભંડોળના લોન્ચની જાહેરાત કરી છે. આ જાહેરાત પ્રથમ ઉભરતા વિજ્ઞાન ટેકનોલોજી અને નવીનતા કોન્ક્લેવમાં કરવામાં આવી હતી જેનો ઉદ્દેશ્ય નીતિ નિર્માતાઓ, નવીનતાઓ અને વૈશ્વિક વિચારશીલ નેતાઓને એક પ્લેટફોર્મ પર લાવવાનો છે જેથી વિકાસ ભારત 2047 વિઝનને આગળ ધપાવવામાં આવે. પીએમ મોદીએ ભારતની વૈજ્ઞાનિક સિદ્ધિઓ દર્શાવતી કોફી ટેબલ બુકનું પણ અનાવરણ કર્યું અને વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી માટે એક વિઝન દસ્તાવેજ બહાર પાડ્યો.
મૂડીને ચેનલ કરવા માટે બે-સ્તરીય માળખું
વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી વિભાગ RDI ફંડ માટે નોડલ મંત્રાલય છે. આ ભંડોળ એક સ્તરીય પદ્ધતિમાં કાર્ય કરશે. અનુસંધાન નેશનલ રિસર્ચ ફાઉન્ડેશનની અંદર એક ખાસ હેતુ ભંડોળ સ્થાપિત કરવામાં આવશે જેમાં એક લાખ કરોડ રૂપિયાનું ભંડોળ રહેશે. આ ભંડોળ કંપનીઓ અથવા સ્ટાર્ટઅપ્સમાં સીધું રોકાણ કરશે નહીં પરંતુ બીજા સ્તરના ફંડ મેનેજરોને મૂડી આપશે. આ મેનેજરો વૈકલ્પિક રોકાણ ભંડોળ, વિકાસ નાણાકીય સંસ્થાઓ અથવા NBFC હોઈ શકે છે.
આ બીજા-સ્તરના ફંડ મેનેજરો દ્વારા નાણાકીય, વ્યવસાય અને ટેકનોલોજીના નિષ્ણાતોની બનેલી રોકાણ સમિતિઓ દ્વારા સહાયક ભલામણો રજૂ કરવામાં આવશે. માળખા મુજબ આ સમિતિઓ સરકારથી દૂર રહીને કાર્ય કરશે.
ભારતનો સંશોધન અને વિકાસ ખર્ચ બમણો થયો છે: પીએમ
આ કાર્યક્રમમાં બોલતા, પીએમ મોદીએ કહ્યું કે ભારતને નવીનતા-સંચાલિત રાષ્ટ્ર તરીકે સ્થાપિત કરવા માટે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં હાથ ધરવામાં આવેલા સુધારાઓની અસર હવે મુખ્ય સૂચકાંકોમાં દેખાઈ રહી છે. તેમણે કહ્યું કે ભારત “હવે ટેકનોલોજીનો ગ્રાહક નથી, પરંતુ ટેકનોલોજી-સંચાલિત પરિવર્તનમાં પ્રણેતા છે.” પીએમ મોદીએ કહ્યું કે છેલ્લા દાયકામાં ભારતના સંશોધન અને વિકાસ ખર્ચ બમણો થયો છે, જ્યારે નોંધાયેલા પેટન્ટની સંખ્યામાં લગભગ 17 ગણો વધારો થયો છે. “ભારત હવે વિશ્વની ત્રીજી સૌથી મોટી સ્ટાર્ટઅપ ઇકોસિસ્ટમનું આયોજન કરે છે, જેમાં 6,000 થી વધુ ડીપટેક સ્ટાર્ટઅપ્સ સ્વચ્છ ઊર્જા, અદ્યતન સામગ્રી અને અન્ય અગ્રણી ટેકનોલોજી જેવા ક્ષેત્રોમાં કામ કરે છે. તેમણે એ પણ નિર્દેશ કર્યો કે ભારતના સેમિકન્ડક્ટર ક્ષેત્રે ઝડપથી પ્રગતિ કરી છે,” તેમણે ઉમેર્યું.
‘ભારત હવે ટેકનોલોજી પરિવર્તનનું નેતૃત્વ કરી રહ્યું છે’
COVID-19 વર્ષોનો ઉલ્લેખ કરતા, પ્રધાનમંત્રીએ ભાર મૂક્યો કે વૈશ્વિક વિક્ષેપના સમયે ભારતની સ્થાનિક ક્ષમતામાં કેવી રીતે વધારો થયો. પીએમ મોદીએ કહ્યું કે દેશે રેકોર્ડ સમયમાં સ્વદેશી રસી વિકસાવી અને વિશ્વનો સૌથી મોટો રસીકરણ કાર્યક્રમ પૂર્ણ કર્યો. “આ શક્ય બન્યું કારણ કે આજે ભારત પાસે વિશ્વનું પ્રથમ અને સૌથી સફળ ડિજિટલ જાહેર માળખાગત સુવિધા છે, જે સ્કેલ, ડેટા-આધારિત સંકલન અને વાસ્તવિક સમય વિતરણને સક્ષમ બનાવે છે,” પીએમએ ઉમેર્યું.