વિશ્વ પર કોનો પ્રભાવ સૌથી વધુ છે, વૈજ્ઞાનિક કે રાજકારણી?

(જી.એન.એસ : પૂર્વાંગ દેવેન્દ્ર ત્રિવેદી)

આજના એકબીજા સાથે જોડાયેલા વિશ્વમાં, વિશ્વને આકાર આપવા અને પુનઃઆકાર આપવા માટે પ્રભાવ ચાવીરૂપ છે. ઘણા લોકો રાજકારણીઓને એવા લોકો માને છે જેઓ સમાજની સામાન્ય દિશા પર વધુ પ્રભાવ ધરાવે છે. પરંતુ એવા લોકો છે જેઓ વિચારે છે કે વૈજ્ઞાનિકો જ સાચી પ્રેરક શક્તિ છે.

તેમના સંબંધિત રાષ્ટ્રોના નેતાઓ તરીકે, રાજકારણીઓ તેમના લોકોને સંચાલિત કરવા માટે કાયદાઓ બનાવીને વિશ્વને પ્રભાવિત કરે છે. આવા કાયદાઓ તેમના લોકો કેવી રીતે વર્તે છે, તેઓ કેવી રીતે જીવે છે અને સંભવતઃ તેઓ કેવી રીતે વિચારે છે તેના પર અસર કરે છે. વધુમાં, રાજકારણીઓ તેમની આસપાસના રાષ્ટ્રોને પણ પ્રભાવિત કરે છે કારણ કે તેમની ક્રિયાઓ દેશોને મદદ કરી શકે છે અથવા તેમને નીચે ખેંચી શકે છે. એટલા માટે ઘણા લોકો શક્તિશાળી નેતાઓની રેટરિક અને ક્રિયાઓ પર ધ્યાન આપે છે કારણ કે આ વિશ્વની નીતિઓને અસર કરે છે.

જો કે, અન્ય લોકો માને છે કે વૈજ્ઞાનિકો વધુ પ્રભાવશાળી છે. આ મુખ્યત્વે એટલા માટે છે કારણ કે વૈજ્ઞાનિકોએ પહેલેથી જ જે બનાવ્યું છે તેના કારણે વિશ્વ તે છે, ઉદાહરણ તરીકે જોવામાં આવે છે કે લોકો એક દિવસ કરતાં ઓછા સમયમાં વિશ્વની પરિક્રમા કરી શકે છે અને ઉચ્ચ તકનીકી ઉપકરણોને કારણે તરત જ પ્રિયજનોનો સંપર્ક કરી શકે છે. બીજું કારણ એ છે કે વિશ્વ શું બનશે તેનો મોટાભાગનો આધાર વૈજ્ઞાનિકોના ચાલુ કાર્ય પર છે. આબોહવા પરિવર્તન, સંસાધન ટકાઉપણું અને રોગચાળા માટેની રસીઓ જેવા મુદ્દાઓ ફક્ત આ વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા જ ઉકેલી શકાય છે. તેથી તેઓ અત્યારે શું કરી રહ્યા છે અને ભવિષ્યમાં તેઓ શું કરવાનું ચાલુ રાખશે તે વિશ્વને ખૂબ અસર કરશે.

બંને વચ્ચે હું માનું છું કે રાજકારણીઓનો વધુ પ્રભાવ છે. જો કે હું સ્વીકારું છું કે વૈજ્ઞાનિક યોગદાનથી ખરેખર આપણી જીવનશૈલી બદલાઈ ગઈ છે, રાજકારણીઓ હજુ પણ તેમની નીતિઓને કારણે લોકો પર સીધી અસર કરે છે. વાસ્તવમાં, રાજકારણીઓ ઘણીવાર વૈજ્ઞાનિકોના સંશોધનને પ્રભાવિત કરે છે કારણ કે સામાન્ય રીતે ઘણા મુખ્ય સંશોધન પ્રોજેક્ટ્સમાં સરકારનો હાથ હોય છે, ખાસ કરીને એવા કે જે લોકો કેવી રીતે જીવે છે તેમાં ક્રાંતિ લાવી શકે છે.

નિષ્કર્ષમાં, જો વૈજ્ઞાનિકો ઉકેલો તરફ કામ કરી રહ્યા હોય, તો પણ રાજકારણીઓ જ નિર્દેશ કરે છે કે કઈ સમસ્યાઓનું નિરાકરણ લાવવું અને પરિણામોમાંથી સૌ પ્રથમ કોને લાભ મળવો જોઈએ. તેથી, સાચી સત્તા રાજકારણીઓના હાથમાં છે.