જાહેરાતમાં ઉપયોગમાં લેવાતી કેટલીક પદ્ધતિઓ આજના સમાજમાં અનૈતિક અને અસ્વીકાર્ય છે.

(જી.એન.એસ : પૂર્વાંગ દેવેન્દ્ર ત્રિવેદી)

આજે આપણે જે વિશ્વમાં જીવીએ છીએ તેમાં જાહેરાતોનું વર્ચસ્વ છે. જાહેરાતો ટેલિવિઝન પર, વર્લ્ડ વાઇડ વેબ પર, શેરીમાં અને આપણા મોબાઇલ ફોન પર પણ છે. જો કે, ઉત્પાદન અથવા સેવા વેચવા માટે વપરાતી ઘણી વ્યૂહરચનાઓ અનૈતિક અથવા અસ્વીકાર્ય ગણી શકાય.

શરૂઆતમાં, હકીકત એ છે કે અમે જાહેરાતોથી છટકી શકતા નથી એ ફરિયાદનું એક નોંધપાત્ર કારણ છે. આપણે જ્યાં જોઈએ ત્યાં સતત છબીઓ અને ચિહ્નો ઘણી વખત ખૂબ જ કર્કશ અને બળતરા કરી શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે મોબાઇલ ફોન પર જાહેરાત લો. નવીનતમ ટેક્નોલોજી સાથે મોબાઇલ કંપનીઓ હવે ગ્રાહકોના ફોન પર એસએમએસ દ્વારા જાહેરાત સંદેશા મોકલવા માટે સક્ષમ છે જ્યારે તેઓ પસંદ કરે છે. જો કે અમે અસંખ્ય પરિસ્થિતિઓમાં જાહેરાતોની અપેક્ષા રાખીએ છીએ, હવે એવું લાગે છે કે એવી ઘણી ઓછી જગ્યાઓ છે જ્યાં અમે ખરેખર તેમને ટાળી શકીએ.

જાહેરાતનું વધુ એક પાસું કે જેને હું અનૈતિક ગણીશ તે એ છે કે તે લોકોને એવા ઉત્પાદનો ખરીદવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે જેની તેઓને જરૂર નથી અથવા પરવડી શકે તેમ નથી. બાળકો અને ખાસ કરીને યુવાન લોકો નવીનતમ રમકડાં, કપડાં અથવા સંગીત દર્શાવતી જાહેરાતોથી પ્રભાવિત થાય છે અને આનાથી માતાપિતા પર આ ઉત્પાદનો ખરીદવા માટે ભારે દબાણ થઈ શકે છે.

વધુમાં, તમાકુ ઉત્પાદનો અને આલ્કોહોલની જાહેરાત લાંબા સમયથી વિવાદાસ્પદ મુદ્દો છે, પરંતુ સિગારેટની જાહેરાતો પર તાજેતરમાં જ ઘણા દેશોમાં પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે. તે તદ્દન શક્ય છે કે આલ્કોહોલની જાહેરાતો વધુ પડતા વપરાશ અને સગીર દારૂ પીવાને પ્રોત્સાહિત કરે છે, તેમ છતાં ધૂમ્રપાનની જેમ આ પ્રકારની જાહેરાતો પર પ્રતિબંધો મૂકવામાં આવ્યા નથી. તે કહેવું ચોક્કસપણે સાચું છે કે જાહેરાત એ આપણા જીવનની રોજિંદી વિશેષતા છે. તેથી, લોકોને એવા ઉત્પાદનો અથવા સેવાઓ ખરીદવા માટે સતત પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે છે જે ખૂબ ખર્ચાળ, બિનજરૂરી અથવા તો બિનઆરોગ્યપ્રદ પણ હોઈ શકે. નિષ્કર્ષમાં, જાહેરાતના ઘણા પાસાઓ નૈતિક રીતે ખોટા લાગે છે અને આજના સમાજમાં સ્વીકાર્ય નથી.