(જી.એન.એસ) તા. 22
નવી દિલ્હી,
ભારત સરકારના ગ્રાહક બાબતોના વિભાગ (ડીઓસીએ)એ શિક્ષણ ક્ષેત્રના 600થી વધુ ઉમેદવારો અને વિદ્યાર્થીઓ માટે રૂ.1.56 કરોડના રિફંડ સફળતાપૂર્વક મેળવ્યા છે. સિવિલ સર્વિસીસ, એન્જિનિયરિંગ કોર્સ અને અન્ય પ્રોગ્રામ્સ માટેના કોચિંગ સેન્ટરમાં પ્રવેશ મેળવનારા આ વિદ્યાર્થીઓને કોચિંગ સંસ્થાઓ દ્વારા નિર્ધારિત નિયમો અને શરતોનું પાલન કરવા છતાં અગાઉ યોગ્ય રિફંડથી વંચિત રાખવામાં આવ્યા હતા.
નેશનલ કન્ઝ્યુમર હેલ્પલાઇન (એનસીએચ) મારફતે વિદ્યાર્થીઓ દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી ફરિયાદો દ્વારા આ રાહત શક્ય બની હતી. જેણે વિવાદના નિરાકરણ માટે સુવ્યવસ્થિત પ્રક્રિયાને સરળ બનાવી હતી. વિભાગ દ્વારા ઝડપી કાર્યવાહીથી વિદ્યાર્થીઓને અપૂર્ણ સેવાઓ, મોડા વર્ગો અથવા રદ કરાયેલા અભ્યાસક્રમો માટે વળતર પ્રાપ્ત કરવામાં મદદ મળી છે. જેથી તેઓ અયોગ્ય વ્યવસાયિક પદ્ધતિઓનો આર્થિક બોજ સહન ન કરે તેની ખાતરી કરવામાં આવી છે.
તેની નિર્ણાયક દિશામાં, ગ્રાહક બાબતોના વિભાગે તમામ કોચિંગ સેન્ટરોને વિદ્યાર્થી-કેન્દ્રિત અભિગમ અપનાવવાની સૂચના આપી છે. જેમાં વિદ્યાર્થીઓના નાણાકીય હિતોનું રક્ષણ કરવા માટે સ્પષ્ટ, પારદર્શક રિફંડ નીતિઓ ફરજિયાત બનાવવામાં આવી છે. વિભાગે એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે કાયદેસર રિફંડ દાવાઓને નકારી કાઢવાની અન્યાયી પ્રથા હવે સહન કરવામાં આવશે નહીં. શૈક્ષણિક સંસ્થાઓને ગ્રાહક અધિકારોને જાળવવા વિનંતી કરી છે.
ગ્રાહક બાબતોના વિભાગે, તેના સક્રિય પ્રયત્નો દ્વારા, ફરિયાદ નિવારણ મિકેનિઝમને મજબૂત બનાવવા અને વિદ્યાર્થીઓને તેમના ગ્રાહક અધિકારો વિશે શિક્ષિત કરવા, તેમને અયોગ્ય વર્તનના કિસ્સામાં પગલાં લેવા માટે સશક્ત બનાવવાની પ્રતિબદ્ધતા પણ વ્યક્ત કરી છે.
રાષ્ટ્રીય ગ્રાહક હેલ્પલાઈન વિદ્યાર્થીઓ અને ઉમેદવારોને ન્યાયની શોધમાં સશક્તિકરણ કરવામાં એક મહત્વપૂર્ણ સંસાધન સાબિત થઈ છે. ઘણા વિદ્યાર્થીઓએ તેમનો હકારાત્મક અનુભવ શેર કર્યો છે. જેમાં એનસીએચએ તેમને રિફંડ દાવાઓની જટિલતાઓને ઉકેલવામાં અને સમયસર સમાધાન કરવામાં કેવી રીતે મદદ કરી હતી તેના પર પ્રકાશ પાડ્યો છે.
આ મંચ મારફતે, વ્યક્તિઓ લાંબી કાનૂની લડાઈની જરૂરિયાત વિના સમસ્યાઓનું નિરાકરણ લાવવામાં સક્ષમ હતી. જેમાં વાજબી પરિણામોની ખાતરી કરવાની સાથે સાથે સમય અને શક્તિની બચત કરવામાં આવી હતી. મુકદ્દમા પૂર્વેના તબક્કે ફરિયાદોનું નિરાકરણ લાવીને, એનસીએચએ વિવાદોમાં વધારો થતો અટકાવવામાં મદદ કરી છે. જે ઔપચારિક કાનૂની કાર્યવાહીનો અસરકારક અને સુલભ વિકલ્પ પૂરો પાડે છે. આ સેવા ખાસ કરીને વિદ્યાર્થીઓ માટે ફાયદાકારક સાબિત થઈ છે, જેમની પાસે હવે તેમના હિતોનું રક્ષણ કરવા માટે વિશ્વસનીય માર્ગ છે.
આ પહેલના ભાગરૂપે, ડીઓસીએ વિદ્યાર્થીઓના અધિકારોની હિમાયત કરવાનું ચાલુ રાખે છે અને સમાન સમસ્યાઓનો સામનો કરી રહેલા તમામ વિદ્યાર્થીઓને ઝડપી નિરાકરણ માટે નેશનલ કન્ઝ્યુમર હેલ્પલાઇન પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ કરવા પ્રોત્સાહિત કરે છે. વિભાગ કોચિંગ સેન્ટરોને પારદર્શકતા, જવાબદારી અને વિદ્યાર્થી-મૈત્રીપૂર્ણ અભિગમ સુનિશ્ચિત કરવા નિર્ધારિત માર્ગદર્શિકાઓનું પાલન કરવા પણ વિનંતી કરે છે.
| ફરિયાદ નિવારણ તંત્રમાં હકારાત્મક પરિણામો એક ગ્રાહકે અવિરત અભ્યાસ માટે છાત્રાલયમાં રહેવાની સગવડ લીધી હતી. પરંતુ પૂરી પાડવામાં આવેલી સેવાઓમાં ઘણી ખામીઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો, જેણે સ્પષ્ટપણે નીતિનું ઉલ્લંઘન કર્યું હતું અને અયોગ્ય વેપાર પ્રથા આચરી હતી. નેશનલ કન્ઝ્યુમર હેલ્પલાઇનના હસ્તક્ષેપથી ગ્રાહકને સફળતાપૂર્વક રિફંડ મળ્યું હતું. ઉપભોક્તાએ પરિણામની સમીક્ષા કરતા જણાવ્યું હતું કે, “ફરિયાદને કંપની દ્વારા સંબોધવામાં આવી હતી અને કંપની દ્વારા યોગ્ય સમાધાન આપવામાં આવે છે.” ચેન્નાઈ, તમિલનાડુ કંપનીના દાવા દ્વારા દબાણ કરવામાં આવ્યા બાદ એક ગ્રાહકે સાયકોલોજી વર્કશોપમાં પ્રવેશ મેળવ્યો હતો કે ફક્ત થોડીક બેઠકો બાકી છે. ચૂકવણી કર્યા પછી, ગ્રાહકને સીટ આપવાનો ઇનકાર કરવામાં આવ્યો હતો અને ત્યારબાદ રિફંડ આપવાનો ઇનકાર કરવામાં આવ્યો હતો. જો કે, નેશનલ કન્ઝ્યુમર હેલ્પલાઇન (એનસીએચ) દ્વારા હસ્તક્ષેપ બાદ, ગ્રાહકના રિફંડની સફળતાપૂર્વક સુવિધા આપવામાં આવી હતી. ઉપભોક્તાએ તેમનો પ્રતિસાદ શેર કરતા જણાવ્યું હતું કે, “કંપનીએ સંપૂર્ણ રકમ પરત કરી દીધી છે.” – રાજકોટ, ગુજરાત જેઇઇના એક ઇચ્છુકે કોર્સ ખરીદ્યો હતો. પરંતુ ગ્રાહકે ચૂકવણીના પુરાવા આપ્યા હોવા છતાં સંસ્થાએ ખરીદીનો ઇનકાર કર્યો હતો. ઉપભોક્તાએ અયોગ્ય વેપાર પ્રથાનો સામનો કરવો પડ્યો હતો અને નેશનલ કન્ઝ્યુમર હેલ્પલાઇન (એનસીએચ) માં ફરિયાદ નોંધાવી હતી. એનસીએચના હસ્તક્ષેપ સાથે, રિફંડ પર સફળતાપૂર્વક પ્રક્રિયા કરવામાં આવી હતી અને ઉપભોક્તાએ આભાર વ્યક્ત કર્યો હતો અને જણાવ્યું હતું કે, “રિફંડ પ્રાપ્ત થયું છે, આભાર.” – જમશેદપુર, ઝારખંડ એક ઉપભોક્તા એક કેમ્પસમાં જોડાયો, પરંતુ સેવાઓ વચન આપેલ નીતિઓ સાથે સુસંગત ન હોવાને કારણે તે છોડી ગયો. જ્યારે સંસ્થાએ રિફંડ આપવાનો ઇનકાર કર્યો. ત્યારે ગ્રાહકે નેશનલ કન્ઝ્યુમર હેલ્પલાઇન (એનસીએચ) નો સંપર્ક કર્યો, જેણે રિફંડની સફળતાપૂર્વક સુવિધા આપી. ઉપભોક્તાએ તેમનો સકારાત્મક અનુભવ શેર કરતા કહ્યું, “આભાર… હું ગ્રાહક પોર્ટલની મદદથી સંસ્થા પાસેથી રિફંડ મેળવું છું, જે ગ્રાહકોની મદદ માટે સરકાર તરફથી સૌથી અસરકારક પહેલ છે.“- વેલ્લોર, તમિલનાડુ |
| એક વિદ્યાર્થીએ 15 દિવસની અંદર સંપૂર્ણ રિફંડના વચન સાથે ગેટ કોર્સ માટે નોંધણી કરાવી હતી. જો કે, સંસ્થા રિફંડની પ્રક્રિયા કરવામાં નિષ્ફળ રહી હતી. નેશનલ કન્ઝ્યુમર હેલ્પલાઇન (એનસીએચ)માં ફરિયાદ નોંધાવ્યા બાદ માત્ર 4 દિવસની અંદર રિફંડની સફળતાપૂર્વક સુવિધા ઊભી કરવામાં આવી હતી. વિદ્યાર્થીએ પોતાનો અનુભવ શેર કરતા કહ્યું કે, “20/10/2023 ના રોજ રિફંડ મળ્યું છે.” – કોટા, રાજસ્થાન એક ગ્રાહકે તેની પુત્રીને 14 દિવસના ઓબ્ઝર્વેશન પિરિયડ સાથે 5 થી 7 માં ધોરણ સુધીના કોર્સ માટે પ્રવેશ આપ્યો હતો. જો કે, કોર્સ અપેક્ષાઓ પર ખરો ઉતર્યો ન હતો અને જ્યારે ગ્રાહકે રિફંડની માંગ કરી હતી. ત્યારે સંસ્થાએ વિનંતીને નકારી કાઢી હતી. નેશનલ કન્ઝ્યુમર હેલ્પલાઇન (એનસીએચ)નો સંપર્ક કર્યા બાદ રિફંડ સફળતાપૂર્વક મંજૂર કરવામાં આવ્યું હતું. ઉપભોક્તાએ આભાર વ્યક્ત કરતાં કહ્યું, “દરેક વસ્તુ માટે આભાર.” – કોરબા, છત્તીસગઢ એક ગ્રાહકે સિવિલ સર્વિસીસ કોર્સમાં પ્રવેશ મેળવ્યો હતો. પરંતુ અનિવાર્ય સંજોગોને કારણે, ચૂકવેલી ફી પરત કરવાની વિનંતી કરી હતી. કોચિંગ સંસ્થાએ શરૂઆતમાં આ વિનંતીને નકારી કાઢી હતી. જો કે, નેશનલ કન્ઝ્યુમર હેલ્પલાઇન (એનસીએચ)ના હસ્તક્ષેપથી રિફંડની સફળતાપૂર્વક સુવિધા આપવામાં આવી હતી. ઉપભોક્તાએ સંતોષ વ્યક્ત કરતાં કહ્યું હતું કે, “સમસ્યાનું સફળતાપૂર્વક સમાધાન થયું છે.” – ઔરંગાબાદ, મહારાષ્ટ્ર |
This content is restricted to site members. If you are an existing user, please log in. New users may register below.
