રાજસ્થાનનું ચોરગઢી સાયબર ક્રાઈમ હબ… જ્યાંના બાળકો ભણ્યા વગર બોલે છે અંગ્રેજી ભાષા

(GNS),19

ડિજિટલ ઈન્ડિયાના યુગમાં જે ઝડપે સાયબર ક્રાઈમના કેસ વધ્યા છે, તે જ ઝડપે લોકોમાં જાગૃતિ પણ વધી છે. તાજેતરમાં સુધી, દેશમાં સાયબર ક્રાઇમનું સૌથી મોટું હોટ સ્પોટ ઝારખંડનું જામતારા હતું, પરંતુ જ્યારે ત્યાંની સરકારે કડક પગલાં લીધાં, ત્યારે દેશની રાજધાનીને અડીને આવેલ મેવાત એક નવા હોટ સ્પોટ તરીકે ઉભરી આવ્યું છે. મેવાતના લગભગ 32 ગામોમાં સાયબર ક્રાઈમનો ધંધો સ્પષ્ટપણે ફૂલીફાલી રહ્યો છે. આમાંનું સૌથી મોટું કેન્દ્ર રાજસ્થાનના ભરતપુર જિલ્લાનું ચોરગઢી ગામ હોવાનું કહેવાય છે..

હવે આવો જાણીએ કે માત્ર 2000ની વસ્તી ધરાવતું આ ગામ સાયબર ક્રાઈમનું સૌથી મોટું હોટ સ્પોટ કેવી રીતે બન્યું. પોલીસ સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર વર્ષ 2008માં નૂહ જિલ્લાના એક યુવક સાથે સાયબર છેતરપિંડી થઈ હતી. પીડિત યુવકે પહેલા આ ઘટનાને સમજવાની કોશિશ કરી અને પછી પહેલીવાર મેવાતમાં બેસીને સાયબર ક્રાઈમ કર્યો. તેને જોઈને બીજા છોકરાઓ પણ ધીમે ધીમે આ ઘટનામાં સામેલ થઈ ગયા. રસપ્રદ વાત એ છે કે આવી ઘટનાને અંજામ આપનાર ભાગ્યે જ કોઈ યુવક હશે, જેણે 10મા ધોરણ સુધી પણ અભ્યાસ કર્યો હશે. નહિંતર, મોટા ભાગના છોકરાઓ કાં તો શાળાએ ગયા જ નહોતા, અથવા ગયા તો પણ ત્રીજા, ચોથા કે આઠમા ધોરણ પછી સીધા ધંધામાં લાગી ગયા..

અહીંના છોકરાઓની મુખ્ય વિશેષતા એ છે કે તેઓ કોઈ કોલ સેન્ટર પર ફોન કરતા નથી પરંતુ ખેતરોમાં બેસીને રેન્ડમ નંબર પર ફોન કરે છે. પછી, કોલ સેન્ટર કોલરની જેમ, તેઓ હિન્દી, અંગ્રેજી અને અન્ય ભાષાઓમાં લોકો સાથે વાત કરે છે. આ સમય દરમિયાન તેઓ કેટલાક લોકોને KYC અને અન્ય લોકોને લોટરીની લાલચ આપીને છેતરે છે. બીજી એક વાત, ભલે આ લોકો વ્યક્તિગત રીતે ગુના કરે છે, પરંતુ પદ્ધતિ સંપૂર્ણપણે સંગઠિત છે. ઉદાહરણ તરીકે, પૈસા ઉછીના લેવા માટે, આ લોકો બેંક ખાતા ખોલવા માટે દૂરના સ્થળોએથી લોકોને લાવે છે અને ખાતામાં આવતી રકમનો એક નિશ્ચિત ભાગ છોડી દે છે અને બાકીની રકમ ઉપાડી લે છે..

રાજસ્થાન પોલીસે બે વર્ષ પહેલા ભરતપુરના ચોરગઢી ગામમાં સર્વે હાથ ધર્યો હતો. ત્યારે આ નાનકડા ગામમાં અઢી લાખ જેટલા મોબાઈલ નંબર એક્ટિવ જોવા મળ્યા હતા. આ નંબરો પરથી સાયબર ગુનાઓ આચરવામાં આવતા હોવાનું બહાર આવ્યું હતું. આ નંબરો રાજસ્થાનના ભરતપુર, અલવર, ગુરુગ્રામ, ફરીદાબાદ, હરિયાણાના નૂહ અને ઉત્તર પ્રદેશના મથુરા, બાગપત વગેરે જિલ્લાઓમાંથી ખરીદવામાં આવ્યા હતા. આ માટે સર્વિસ ઓપરેટરને આપેલા દસ્તાવેજો પણ તપાસ દરમિયાન નકલી હોવાનું જણાયું હતું. ત્યારે પોલીસે આ તમામ નંબરો બ્લોક કરી દીધા હોવા છતાં આજે પણ મોટા પાયે સાયબર ક્રાઈમ આચરવામાં આવી રહ્યો છે..

પોલીસ સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર મેવાત પ્રદેશ ત્રણ રાજ્યો હરિયાણા, ઉત્તર પ્રદેશ અને રાજસ્થાનમાં ફેલાયેલો છે. આ સમગ્ર વિસ્તારમાં સાયબર ક્રાઈમ માટે 32 ગામોની ઓળખ કરવામાં આવી છે. મતલબ કે આ 32 ગામના છોકરાઓ આવા ગુના કરી રહ્યા છે. પોલીસ અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર આવા ગુના કરનારા છોકરાઓની સંખ્યા અઢીથી ત્રણ હજાર હોઈ શકે છે. તેમાંથી મોટા ભાગના સગીર છે. બેંકના મેનેજર હોવાનો દાવો કરીને આ છોકરાઓ જ્યારે હિન્દી કે અંગ્રેજીમાં વાત કરે છે, ત્યારે તેઓ અભણ છે કે આઠમા ધોરણ સુધી માંડ ભણ્યા હોવાની છાપ આપતા નથી..

બે વર્ષ પહેલા જ્યારે દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલની પુત્રી સાથે છેતરપિંડી થઈ હતી ત્યારે પોલીસે ગુનેગારોના નંબર ટ્રેસ કર્યા હતા. તે સમયે તે નંબર ચોરગઢી, ભરતપુરમાં સક્રિય હતો. એ જ રીતે, જ્યારે ગાઝિયાબાદના એક જજની પત્ની સાથે છેતરપિંડી કરવામાં આવી હતી, ત્યારે તે પણ ગુનેગારનું છૂપું સ્થાન ચોરગઢી હોવાનું બહાર આવ્યું હતું.