ઉત્તરાખંડમાં અઢી વર્ષની તૈયારીઓ બાદ ઈતિહાસ સર્જાયો
(જી.એન.એસ) તા. 27
દેહરાદુન,
યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ (UCC) અમલમાં આવ્યો છે. મુખ્યમંત્રી પુષ્કર સિંહ ધામીએ મુખ્ય સેવક સદન ખાતે UCC ના પોર્ટલ અને મેન્યુઅલનું ઉદ્ઘાટન પણ કર્યું હતું સાથે જ તેનું નોટિફિકેશન પણ બહાર પાડવામાં આવ્યું છે. આ સાથે ઉત્તરાખંડ યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ લાગુ કરનાર દેશનું પ્રથમ રાજ્ય બન્યું છે.
યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ માટે નિષ્ણાત સમિતિની રચના 27 મે 2022ના રોજ કરવામાં આવી હતી. સમિતિએ 2 ફેબ્રુઆરી 2024ના રોજ સરકારને પોતાનો રિપોર્ટ સોંપ્યો હતો. આ પછી, 8 માર્ચ, 2024 ના રોજ વિધાનસભામાં બિલ પસાર કરવામાં આવ્યું હતું. વિધાનસભામાં પસાર થયા બાદ તેને રાષ્ટ્રપતિ પાસે મંજૂરી માટે મોકલવામાં આવ્યો હતો. અહીંથી, આ કાયદાને 12 માર્ચ 2024ના રોજ રાષ્ટ્રપતિની મંજૂરી મળી. આ પછી યુસીસીના અમલીકરણ માટે ટેક્નોલોજી આધારિત વ્યવસ્થા લાગુ કરવામાં આવી. નાગરિકો અને અધિકારીઓ માટે ઓનલાઈન પોર્ટલ વિકસાવવામાં આવ્યા હતા. 20 જાન્યુઆરીના રોજ, UCC નિયમો અને નિયમોને કેબિનેટ દ્વારા અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવ્યું હતું અને પસાર કરવામાં આવ્યું હતું.
છેલ્લા ઘણા દિવસોથી તેના પોર્ટલ પર નોંધણીને લઈને વિવિધ સ્તરે મોક ડ્રીલ પણ ચાલી રહી હતી. શુક્રવારે યોજાયેલી મોકડ્રીલમાં અગાઉ સર્જાયેલી સમસ્યાઓનું નિરાકરણ કરવામાં આવ્યું હતું. બપોરે 12.30 કલાકે યુસીસીના નિયમો પણ લોન્ચ કરવામાં આવ્યા હતા. મુખ્ય સચિવ રાધા રાતુરીએ કહ્યું કે સમિતિએ ઘણા વર્ષોની મહેનત બાદ UCC તૈયાર કર્યું છે. આ આપણા રાજ્ય માટે ગર્વની વાત છે. સમાજ પર તેની સકારાત્મક અસર પડશે. નોંધણી પ્રક્રિયા પણ સરળ કરવામાં આવી છે. UCC કમિટીના અધ્યક્ષ શત્રુઘ્ન સિંહે કહ્યું કે રજીસ્ટ્રેશનને સરળ બનાવવામાં આવ્યું છે. તમે એકવાર અમારા પોર્ટલની મુલાકાત લો. પછી તમે સિસ્ટમમાં ન આવો, સિસ્ટમ તમારી પાસે આવશે.
સીએમ ધામીએ કહ્યું કે, આ માત્ર આપણા રાજ્ય માટે જ નહીં પરંતુ દેશ માટે પણ ઐતિહાસિક દિવસ છે. યુસીસીના રૂપમાં ગંગાને વહેવડાવવાનો શ્રેય દેવભૂમિની જનતાને જાય છે. આજે અતિશય પ્રસન્નતા અનુભવો. આજે હું પણ ભાવુક થઈ રહ્યો છું. આ ક્ષણથી યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ અમલમાં આવી રહ્યો છે. તમામ નાગરિકોના અધિકાર સમાન બની રહ્યા છે. તમામ ધર્મની મહિલાઓના અધિકારો પણ સમાન બની રહ્યા છે. હું વડા પ્રધાન અને ગૃહ પ્રધાનનો પણ આભાર માનું છું, તેમના સહકારથી આ બધું થઈ રહ્યું છે. હું ન્યાયમૂર્તિ પ્રમોદ કોહલી અને સમિતિનો આભાર માનું છું. વિધાનસભાના તમામ સભ્યોનો આભાર. આઇટી વિભાગ અને પોલીસ ગૃહ વિભાગના દરેકનો આભાર. જે અમે ઉકેલ્યા હતા. જે વચન આપ્યું હતું તે પૂરું થયું.
જો UCC લાગુ કરવામાં આવશે તો આ ફેરફારો આવશે
-તમામ ધાર્મિક સમુદાયોમાં લગ્ન, છૂટાછેડા, ભરણપોષણ અને વારસા માટે સમાન કાયદો.
-26 માર્ચ, 2010 પછી દરેક યુગલ માટે તેમના છૂટાછેડા અને લગ્નની નોંધણી કરાવવી ફરજિયાત રહેશે.
-ગ્રામ પંચાયત, નગર પંચાયત, નગરપાલિકા, મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન, મેટ્રોપોલિટન મ્યુનિસિપાલિટી કક્ષાએ નોંધણીની સુવિધા.
-નોન-રજીસ્ટ્રેશન માટે મહત્તમ રૂ. 25,000નો દંડ.
-જે લોકો નોંધણી નહીં કરાવે તેઓ પણ સરકારી સુવિધાઓના લાભથી વંચિત રહેશે.
-છોકરાના લગ્નની લઘુત્તમ ઉંમર 21 વર્ષ અને છોકરીની 18 વર્ષની હશે.
-સ્ત્રીઓ પણ પુરુષોની જેમ છૂટાછેડા માટેના આધાર તરીકે સમાન કારણો અને અધિકારોનો ઉપયોગ કરી શકે છે.
-હલાલા અને ઈદ્દત જેવી પ્રથાઓ ખતમ થઈ જશે. મહિલાને ફરીથી લગ્ન કરવા માટે કોઈપણ પ્રકારની શરતો પર પ્રતિબંધ રહેશે.
-જો કોઈ વ્યક્તિ સંમતિ વિના ધર્મ બદલે છે, તો બીજી વ્યક્તિને તે વ્યક્તિને છૂટાછેડા આપવાનો અને ભરણપોષણ ભથ્થું લેવાનો અધિકાર હશે.
-જો પતિ-પત્ની જીવિત હોય તો ફરીથી લગ્ન કરવા પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ રહેશે.
-પતિ-પત્ની વચ્ચે છૂટાછેડા અથવા ઘરેલું વિવાદના કિસ્સામાં, પાંચ વર્ષ સુધીના બાળકની કસ્ટડી માતા પાસે રહેશે.
-પુત્ર અને પુત્રીને મિલકતમાં સમાન અધિકાર હશે.
-લિવ-ઇન હાઉસમાં રહેતા દરેક વ્યક્તિ માટે વેબ પોર્ટલ પર નોંધણી ફરજિયાત રહેશે.
-યુગલો માત્ર રજિસ્ટ્રેશન રસીદ દ્વારા ભાડા પર મકાન, હોસ્ટેલ અથવા પીજી લઈ શકશે.
-લિવ-ઇન મેરેજમાં જન્મેલા બાળકોને કાયદેસરના બાળકો ગણવામાં આવશે અને તેમને જૈવિક બાળકોના તમામ અધિકારો મળશે.
-લિવ-ઇન રિલેશનશીપમાં રહેતા લોકો માટે તેમના અલગ થવાની નોંધણી કરાવવી ફરજિયાત રહેશે.
-કાયદેસર અને ગેરકાયદેસર બાળકો વચ્ચે કોઈ તફાવત રહેશે નહીં.
-ગેરકાયદેસર બાળકોને પણ તે દંપતિના જૈવિક બાળકો ગણવામાં આવશે.
-સરોગસી સહાયિત પ્રજનન તકનીક દ્વારા જન્મેલા દત્તક બાળકો જૈવિક બાળકો હશે.
-મહિલાના ગર્ભમાં રહેલા બાળકના મિલકત અધિકારોનું રક્ષણ કરવામાં આવશે.
-વ્યક્તિ ઈચ્છા દ્વારા કોઈપણ વ્યક્તિને પોતાની મિલકત આપી શકે છે.
-જો ફરજિયાત રજીસ્ટ્રેશન ન કરાવવામાં આવે તો છ મહિનાની કેદ અથવા રૂ. 25,000નો દંડ અથવા બંનેની જોગવાઈ છે.
This content is restricted to site members. If you are an existing user, please log in. New users may register below.
