ભારત-અમેરિકા વચ્ચે ટુ પ્લસ ટુ વાટાઘાટ યોજાશે, ઘણા જરૂરી મુદ્દાઓ પર ચર્ચાઓ થઈ શકે તેમ છે

(જી.એન.એસ),તા.૨૯

નવીદિલ્હી

યુક્રેન પર ચાલી રહેલા રશિયન આક્રમણ વચ્ચે સંરક્ષણ પ્રધાન રાજનાથ સિંહ અને વિદેશ પ્રધાન એસ જયશંકર 11 એપ્રિલની આસપાસ તેમના અમેરિકન સમકક્ષોને મળશે. આ દરમિયાન તેઓ સંરક્ષણ અને રાજકીય સંબંધોને વધુ મજબુત કરશે તેમજ યુક્રેન અને ઈન્ડો-પેસિફિક થિયેટર પર નોટોની આપ-લે કરશે. પ્રમુખ જો બાઈડેને વ્હાઇટ હાઉસ સંભાળ્યું ત્યારથી ભારત અને યુએસ વચ્ચે. ટુ પ્લસ ટુ ફોર્મેટમાં આ પ્રથમ સંવાદ હશે. ભારતે નવી દિલ્હીના “અસ્થિર” અને “ઇતિહાસની ખોટી બાજુ” વિશે યુએસના જાહેર નિવેદનોની ચિંતા સાથે નોંધ લીધી છે. યુક્રેન અંગે નરેન્દ્ર મોદી સરકારનું વલણ એકદમ સ્પષ્ટ છે કારણ કે, તેણે હિંસાનો સંપૂર્ણ અંત, વાતચીત દ્વારા મતભેદોનું નિરાકરણ અને રાષ્ટ્ર-રાજ્યોની પ્રાદેશિક અખંડિતતા જાહેર કરી છે. ટેલિફોનિક વાતચીત દરમિયાન પીએમ મોદીએ આ જ વલણ રશિયન રાષ્ટ્રપતિ પુતિન તેમજ યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ વોલોદિમિર ઝેલેન્સકીને જણાવ્યું હતું. નવી દિલ્હી મે 2020 માં પૂર્વ લદ્દાખ એલએસી પર PLAના એકપક્ષીય ઉલ્લંઘન માટે ચીનની ટીકા કરવામાં EU દેશો, ખાસ કરીને જર્મનીના મૌનને પણ યાદ કરે છે. તે જ EU દેશો હજુ પણ યુક્રેન યુદ્ધને લઈને ભારત પ્રત્યે પવિત્ર છે. હજુ પણ તેઓ રશિયા પાસેથી તેલ અને ગેસ ખરીદે છે. ટુ-પ્લસ-ટુ વાટાઘાટો દરમિયાન, યુએસ સ્ટેટ સેક્રેટરી એન્ટની બ્લિંકન અને સંરક્ષણ સચિવ લોયડ ઓસ્ટિન યુક્રેન યુદ્ધના યુએસ મૂલ્યાંકનને શેર કરે તેવી અપેક્ષા છે. બંને પક્ષો ઈન્ડો-પેસિફિક પર મૂલ્યાંકન શેર કરશે, જેમાં ચીનની નૌકાદળ દિવસેને દિવસે આગળ વધી રહી છે અને PLA પૂર્વી લદ્દાખ LAC સાથે શાંતિ પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે પ્રયત્નો થઈ રહ્યા છે. હકીકત એ છે કે પીએલએ હજુ પણ કબજા હેઠળના અક્સાઈ ચીન ક્ષેત્રમાં ભારે શસ્ત્રો અને લાંબા અંતરની મિસાઈલો સાથે શિનજિયાંગ અને તિબેટના ઊંડા વિસ્તારોમાં તૈનાત છે. ભારત અને યુએસ અમેરિકન એફ-18 ડેક-આધારિત ફાઇટર એરક્રાફ્ટ સાથે સંરક્ષણ સહયોગ પણ વધારશે જે ટૂંક સમયમાં શરૂ થનાર એરક્રાફ્ટ કેરિયર INS વિક્રાંત માટે વિચારણા કરવામાં આવી રહી છે. ટ્વીન-એન્જિનવાળા મલ્ટિરોલ ફાઇટર જેટ એપ્રિલ-મેમાં ગોવામાં INS હમલા ખાતે સ્કી જમ્પ ટ્રાયલમાંથી પસાર થવાની ધારણા છે, રાફેલ-એમની ટ્રાયલ આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં પૂર્ણ થઈ ચૂકી છે. તે સ્વદેશી ડેક આધારિત ઓછામાં ઓછા 36 જેટ ખરીદવાની અપેક્ષા છે. ફાઈટર એરક્રાફ્ટ બનવાથી વર્ષો દૂર છે. બંને પક્ષો અફઘાનિસ્તાન પર તાલિબાન સાથે સતત પ્રતિગામી પગલાં અને છોકરીઓને શાળાઓથી દૂર રાખવા અને મહિલાઓને નોકરીઓથી દૂર રાખવાના ઇસ્લામિક કાયદાઓના કડક અમલીકરણ અંગે પણ ચર્ચા કરશે. વૈશ્વિક આતંકવાદી સિરાજુદ્દીન હક્કાનીની આગેવાની હેઠળના પાકિસ્તાની ISI સમર્થિત હક્કાની નેટવર્ક સાથે સામ-સામે અફઘાનિસ્તાનમાં મુલ્લા યાકુબની આગેવાની હેઠળના પરંપરાગત તાલિબાન નેતાઓને કારણે રાજકીય પરિસ્થિતિ ગંભીર છે.