ગોગોઈની નિમણૂક: ગૌરવનો ભંગ

ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ રંજન ગોગોઈ રાજ્યસભામાં નામાંકિત થયાને ચાર મહિના પહેલાં પણ નિવૃત્ત થયા હતા. રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા નિયુક્ત 12 લોકોમાં તે એક છે. એવું નથી કે કોઈ ગોગોઈનો પહેલો ન્યાયાધીશ કે સુપ્રીમ ન્યાયાધીશ સંસદ સભ્ય બન્યા નથી, તે બનાવવામાં આવ્યા છે, પરંતુ ગોગોઈ રાષ્ટ્રપતિની નિમણૂક કરીને રાજ્યસભાના સભ્ય બનનાર પ્રથમ સુપ્રીમ ન્યાયાધીશ છે અને તે પણ તેમની નિવૃત્તિના ચાર મહિનાની અંદર જ, આ નિમણૂક દ્વારા ન્યાયપાલિકા, કારોબારી અને વિધાનસભા – સરકારના આ ત્રણેયની પ્રતિષ્ઠા પર સવાલ ઉઠાવવામાં આવ્યા છે. મારો પહેલો પ્રશ્ન ખુદ શ્રી ગોગોઈને છે. તેમણે ન્યાયતંત્રનો સર્વોચ્ચ પદ સંભાળ્યું છે. તે દેશની એકમાત્ર પદ એવું  છે કે તેનાથી સર્વોચ્ચ બીજો કોઈ હોદ્દો નથી. પરંતુ રાજ્યસભામાં લગભગ અઢીસો સભ્યો છે. શા માટે તે સર્વોચ્ચ પદ પર બેસીને તેઓ 250 ની આ લાઇનમાં શા માટે જોડાઈ રહ્યા છે? શું તેમણે રાજ્યસભાના સભ્યપદને સ્વીકારીને પોતાની ગરીમાં ઓછી કરી નથી? અને જ્યાં સુધી સદસ્યતાની વાત છે ત્યાં સુધી કોઈ તેને નાક લગાડ્યા વિના, ભીખ માંગ્યા વિના, ભિક્ષુકની જેમ હાથ ફેલાવ્યા વિના મેળવતું નથી. જેલની હવા ખવડાવવાનો તમારો અધિકાર હતો તેવા નેતાઓની સામે નાક લગાડવામાં તમને કોઈ ખચકાટ નથી? તમે રામ મંદિર, સબરીમાલા, રાફેલ સોદો જોયો હશે, સીબીઆઈ અને આસામની સામૂહિક વસ્તી ગણતરીના કેસમાં સરકાર તરફી નિર્ણયો શુદ્ધ યોગ્યતાના આધારે આપવામાં આવ્યા હોઈ શકે પણ હવે તે બધાને શંકા છે. ન્યાયાધીશોનું વર્તન હંમેશાં શંકાની બહાર હોવું જોઈએ. તેઓ રાજકારણીઓ કે ઉદ્યોગપતિ નથી. આવી નિમણૂકો કરતી સરકારો તેમના ગૌરવની પરવા કરતી નથી. જેઓ આ ખુરશી પર બેસે છે, તેમની ત્વચા જાડા અને હિપ્પોપોટેમસ જેવા સુન્ન થઈ જાય છે. રાજ્યસભાના આ 12 નામાંકિત ઉમેદવારોમાં, ડઝનબંધ લોકોને રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા ઉચ્ચ ગૃહમાં મોકલવામાં આવ્યા છે, જે પાલિકામાં બેસવા યોગ્ય નથી. ગોગોઇ તેમના કરતા સારા છે. પરંતુ અહીં મૂળ સવાલ એ છે કે જે માણસ ઉચ્ચ પદ પર બેસીને ‘જી-હજુરી’ કરી રહ્યા છે, શું તે સામાન્ય સભ્ય તરીકે ગૃહમાં કંઈપણ ઉચિત બોલી શકશે? ગોગોઈ પહેલા પણ સરકારો દ્વારા રાજ્યપાલ, રાજદૂત, ઉપરાષ્ટ્રપતિ, સાંસદ વગેરેની જગ્યાઓ પર ઘણા ન્યાયાધીશોની નિમણૂક કરવામાં આવી હતી પરંતુ તેઓની નિવૃત્તિ પછીના ઘણા સમય પછી! આપણે ભૂલવું ન જોઈએ કે ગોગોઈ પર પણ ગેરવર્તનનો આરોપ મૂકાયો હતો. ઠીક છે કે વહેલી તકે ગોગોઈની નિમણૂક કરીને નરેન્દ્ર મોદીએ સાબિત કરી દીધું છે કે તેઓ કોઈ અહેસાન ફરામોશ (અડવાણી અને જોશીને યાદ રાખો)નેતા નથી પરંતુ આને સાબિત કરવા માટે બંધારણની ગૌરવ (સત્તાના વિભાજન) ની કાળજી તો લેવી જ જોઇએ.

-ડો. વેદપ્રતાપ વૈદિક