(જી.એન.એસ) તા.૨૯

ગાંધીનગર, 

ગુજરાતમાં આવા 9 રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગો છે જેના પર ટોલ ટેક્સની આવક હાઈવેના બાંધકામ ખર્ચ કરતાં વધી ગઈ છે. કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા લોકસભામાં આપવામાં આવેલા જવાબ મુજબ રાજ્યના 53 ટોલ પ્લાઝા પરથી અત્યાર સુધીમાં 24780 કરોડ રૂપિયાનો ટોલ વસૂલવામાં આવ્યો છે. ગુજરાતમાં આવા 9 રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગો છે જેના પર ટોલ ટેક્સની આવક હાઈવેના બાંધકામ ખર્ચ કરતાં વધી ગઈ છે. કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા લોકસભામાં આપવામાં આવેલા જવાબ મુજબ રાજ્યના 53 ટોલ પ્લાઝા પરથી અત્યાર સુધીમાં 24780 કરોડ રૂપિયાનો ટોલ વસૂલવામાં આવ્યો છે. આ 9 રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગોના નિર્માણનો ખર્ચ 11061 કરોડ રૂપિયા હતો, જેના પર અત્યાર સુધીમાં લોકો પાસેથી 19483 કરોડ રૂપિયાનો ટોલ વસૂલ કરવામાં આવ્યો છે. ભરૂચ-સુરત, અમદાવાદ-વડોદરા એક્સપ્રેસવે, વડોદરા-ભરૂચ અને ગરામોર-સાંખીયાળી એવા રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગો છે જેના પર બાંધકામ ખર્ચ કરતાં બમણો ટોલ ટેક્સ વસૂલવામાં આવ્યો છે. અન્ય એક જવાબમાં કેન્દ્ર સરકારે જણાવ્યું હતું કે છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં ગુજરાતમાં 1464 કિલોમીટરના રસ્તાઓને નેશનલ હાઈવેનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો છે. ગુજરાત રોડ સેફ્ટી ઓથોરિટીના તાજેતરના અહેવાલ મુજબ, રાજ્યમાં રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગો પર 3500 થી વધુ અકસ્માતોમાં 2100 લોકોના મોત થયા છે. ચાર હાઇવે પર બાંધકામ ખર્ચના 80% સુધી વસૂલ કરવામાં આવ્યા છે કંડલા-મુન્દ્રા હાઇવે રૂ. 954 કરોડના ખર્ચે બનાવવામાં આવ્યો હતો. અત્યાર સુધીમાં આમાંથી 79% એટલે કે 753 કરોડ રૂપિયા ટોલ ટેક્સમાંથી વસૂલવામાં આવ્યા છે. બામણબોર-ગરમોર હાઇવે રૂ. 446 કરોડના ખર્ચે બનાવવામાં આવ્યો હતો. આમાંથી 55% એટલે કે 244 કરોડ રૂપિયા ટોલમાંથી વસૂલવામાં આવ્યા છે. અમદાવાદ-ગોધરા હાઇવે 1155માં બનાવવામાં આવ્યો હતો. આમાંથી 52% એટલે કે 605 કરોડ રૂપિયા ટોલમાંથી વસૂલવામાં આવ્યા છે. 5 વર્ષમાં રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગો પર 9860 મોત ગુજરાત રોડ સેફ્ટી ઓથોરિટી અનુસાર, 2019 થી 2023 સુધીમાં રાજ્યમાં રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગો પર માર્ગ અકસ્માતમાં કુલ 9860 લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા છે. માત્ર 2023માં જ 3505 અકસ્માતોમાં 2178 લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા. જ્યારે 1748 લોકો ગંભીર રીતે ઘાયલ થયા હતા અને તેમને હોસ્પિટલમાં ખસેડવા પડ્યા હતા. જ્યારે 1207 લોકોને નાની મોટી ઈજાઓ થઈ હતી. રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગો પર અકસ્માતોની સંખ્યા દર વર્ષે વધી રહી છે. NH માં 1400 કિલોમીટરના રસ્તાઓનો સમાવેશ ગુજરાતમાં, 2019-20 થી 2023-24 સુધી રાજ્યના રસ્તાઓ અને ગ્રીનફિલ્ડ સ્ટ્રેચ સહિત કુલ 1464 કિમીના રસ્તાઓને રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગ તરીકે સૂચિત કરવામાં આવ્યા છે. આ બાબતમાં ગુજરાત દેશમાં ત્રીજા ક્રમે છે. અરુણાચલ પ્રદેશમાં 1830 કિમી અને આંધ્ર પ્રદેશમાં 1774 કિ.મી. રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગો તરીકે સૂચિત કરાયેલા રસ્તાઓની મહત્તમ સંખ્યા છે. 2022-23માં ગુજરાતમાં રસ્તાઓની મહત્તમ સંખ્યા 844 કિમી છે.