ડીજીએચએસ, કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલયે નિષ્ણાતો સાથે મળીને ગુજરાત, રાજસ્થાન અને મધ્યપ્રદેશમાં ચાંદીપુરા વાયરસના કેસો અને એક્યુટ એન્સેફેલાઈટીસ સિન્ડ્રોમના કેસોની સમીક્ષા કરી

(જી.એન.એસ) તા. 21

નવી દિલ્હી,

કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલયના ડીજીએચએસ અને એનસીડીસીના ડિરેક્ટર પ્રોફેસર (ડો) અતુલ ગોયલે એઈમ્સ, કલાવતી સરન ચિલ્ડ્રન્સ હોસ્પિટલ અને નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ મેન્ટલ હેલ્થ એન્ડ ન્યુરોસાયન્સિસ (નિમ્હન્સ)ના નિષ્ણાતો તેમજ કેન્દ્રીય અને રાજ્ય સર્વેલન્સ એકમોના અધિકારીઓએ ગુજરાત, રાજસ્થાન અને મધ્યપ્રદેશમાં ચાંદીપુરા વાયરસ અને એક્યુટ એન્સેફેલાઈટીસ સિન્ડ્રોમ (એઇએસ) કેસોની સમીક્ષા કરી હતી.  ચાંદીપુરા વાયરસ અને એઇએસના કેસોની સ્થિતિની વિસ્તૃત ચર્ચા અને સમીક્ષા બાદ નિષ્ણાતોએ તારણ કાઢ્યું હતું કે દેશભરમાં એઇએસના કેસોમાં ચેપી એજન્ટોનો ફાળો બહુ ઓછો છે. તેમણે ગુજરાતમાં નોંધાયેલા એઇએસ કેસોના વ્યાપક રોગચાળા, પર્યાવરણીય અને એન્ટોમોલોજિકલ અભ્યાસની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો હતો.

આ તપાસમાં ગુજરાત રાજ્યને મદદ કરવા માટે એનસીડીસી, આઇસીએમઆર અને ડીએએચડીની મલ્ટિડિસિપ્લિનરી સેન્ટ્રલ ટીમને તૈનાત કરવામાં આવી રહી છે.

એક્યુટ એન્સેફેલાઈટીસ સિન્ડ્રોમ (એઇએસ) એ ક્લિનિકલી સમાન ન્યુરોલોજીકલ અભિવ્યક્તિનું એક જૂથ છે જે કેટલાક વિવિધ વાયરસ, બેક્ટેરિયા, ફૂગ, પરોપજીવીઓ, સ્પાઇરોચેટ્સ, રાસાયણિક / ઝેર વગેરેને કારણે થાય છે. એઇએસના જાણીતા વાયરલ કારણોમાં જેઇ, ડેન્ગ્યુ, એચએસવી, સીએચપીવી, વેસ્ટ નાઇલ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.

ચાદીપુરા વાઇરસ (સીએચપીવી) એ રેબ્દોવિરિડે પરિવારનો એક સભ્ય છે, જે દેશના પશ્ચિમ, મધ્ય અને દક્ષિણ ભાગોમાં, ખાસ કરીને ચોમાસાની ઋતુમાં છૂટાછવાયા કેસો અને ફાટી નીકળવા માટે જાણીતો છે. તે રેતીની માખીઓ અને બગાઈ જેવા વેક્ટર દ્વારા પ્રસારિત થાય છે.

નોંધનીય છે કે વેક્ટર નિયંત્રણ, સ્વચ્છતા અને જાગૃતિ એ જ આ રોગ સામે ઉપલબ્ધ પગલાં છે. આ રોગ મોટે ભાગે 15 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોને અસર કરે છે અને તે તાવની બીમારી સાથે હાજર હોઈ શકે છે જે કેટલાક કિસ્સાઓમાં મૃત્યુમાં પરિણમી શકે છે. સીએચપીવી માટે કોઈ ચોક્કસ સારવાર ઉપલબ્ધ ન હોવા છતાં અને મેનેજમેન્ટ લાક્ષણિક છે, તેમ છતાં, શંકાસ્પદ એઇએસ કેસોને નિયત સુવિધાઓમાં સમયસર રેફરલ કરવાથી પરિણામોમાં સુધારો થઈ શકે છે.

જૂન 2024 ની શરૂઆતથી, ગુજરાતમાં 15 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોમાં એક્યુટ એન્સેફેલાઈટીસ સિન્ડ્રોમ (એઇએસ) ના કેસ નોંધાયા છે. 20 જુલાઈ, 2024 સુધીમાં, કુલ 78 એઇએસ કેસ નોંધાયા છે, જેમાં ગુજરાતના 21 જિલ્લાઓ / નિગમોના 75, રાજસ્થાનના 2 અને મધ્યપ્રદેશના 1 છે. જે પૈકી 28 કેસ મોતના મુખમાં પરિણમ્યા છે. એનઆઈવી પુણેમાં પરીક્ષણ કરાયેલા 76 નમૂનાઓમાંથી, 9 ને ચાંદીપુરા વાયરસ (સીએચપીવી) માટે સકારાત્મક હોવાની પુષ્ટિ થઈ છે. તમામ 9 સીએચપીવી પોઝિટિવ કેસ અને 5 સંબંધિત મૃત્યુ ગુજરાતના છે.