(જી.એન.એસ),તા.૧૨
ચીન સાથે જે પણ જોડાય છે તે બરબાદ થઈ જાય છે. આંકડાઓ ખુદ આ વાતની સાક્ષી આપી રહ્યા છે. પહેલા પાકિસ્તાન કંગાળ થયું અને પછી શ્રીલંકા. બંને દેશોની સ્થિતિ એટલી ખરાબ થઈ ગઈ કે તેમનો વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડાર ખતમ થવાના આરે આવી ગયો છે. હવે માલદીવ પણ આ જ માર્ગે ચાલી રહ્યું છે. ચીન સાથે મિત્રતાના લાલચમાં માલદીવના રાષ્ટ્રપતિ મોઇઝુ ભારત સાથે સંબંધો બગાડી રહ્યા છે, જેણે માલદીવને દરેક પગલા પર સાથ આપ્યો છે. પાકિસ્તાનમાં લોટની લૂંટનો વીડિયો વાયરલ થયાને લાંબો સમય થયો નથી. શ્રીલંકામાં પણ આવી જ સ્થિતિ હતી જ્યાં સતત વધી રહેલી મોંઘવારી હિંસક વિરોધનું કારણ બની હતી. બંને દેશોની આર્થિક સ્થિતિ માટે મોટાભાગે ચીન જવાબદાર છે. જેમણે પહેલા આ બંને દેશોને લોન આપી અને પછી જ્યારે સમય આવ્યો ત્યારે લોન પાછી પણ માંગી. ચુકવણી ન કરવાના કિસ્સામાં એવી શરતો લાદવામાં આવી હતી જે સ્વીકારવી બંને દેશો માટે મજબૂરી બની ગઈ હતી. સ્થિતિ હજુ પણ પાટા પર નથી આવી અને ચીને આગામી શિકારની શોધ શરૂ કરી દીધી છે.
પાકિસ્તાનની સ્થિતિ વણસી રહી હતી, આ દરમિયાન અમેરિકી મંત્રી માઈક પોમ્પિયોએ પાકિસ્તાનની સ્થિતિ માટે ચીનને જવાબદાર ગણાવ્યું હતું. પાકિસ્તાન ઇનકાર કરતું રહ્યું, પરંતુ પછી પાકિસ્તાની અખબારે તેનો પર્દાફાશ કર્યો. પાકિસ્તાની અખબારના અહેવાલ મુજબ ચીનની એક બેંકે 300 મિલિયન ડોલરની લોન પરત માંગી છે. સ્ટેટ બેંક ઓફ પાકિસ્તાને આ વાત સ્વીકારી અને કહ્યું કે ત્રણ અબજ ડોલરનું વિદેશી દેવું ચૂકવવું પડશે, જેમાં ચીનનો મોટો હિસ્સો સામેલ છે. જેના કારણે પાકિસ્તાનનો વિદેશી મુદ્રા ભંડાર ફરી એકવાર સંકટમાં આવી ગયો હતો. ભારતના આ પાડોશી દેશમાં મોંઘવારીને લઈને હિંસક પ્રદર્શનો થયા અને મામલો એટલો વધી ગયો કે વિરોધીઓએ કોલંબોમાં રાષ્ટ્રપતિ ભવન પર હુમલો કર્યો. અહીં મોંઘવારી દર પચાસ ટકાને પાર કરી ગયો છે. ન તો વીજળી હતી, ન દવા કે ન ઇંધણ, સ્થિતિ એવી હતી કે બિનસરકારી વાહનોને ઇંધણ આપવા પર પ્રતિબંધ હતો. પાકિસ્તાનની જેમ અહીં પણ વિદેશી ચલણ બચ્યું ન હતું. અહીં પણ મોંઘવારીનું મુખ્ય કારણ ચીન હતું. હકીકતમાં, શ્રીલંકા પર ઘણું વિદેશી દેવું હતું, જેનો મોટો હિસ્સો ચીન પાસેથી મળ્યો હતો.
ચીનનો BRI વૈશ્વિક કનેક્ટિવિટી પ્રોજેક્ટ છે, તેનો ઉદ્દેશ્ય એશિયાને યુરોપ સાથે સીધો જોડવાનો છે. આમાં વિકાસશીલ દેશોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. ખાસ કરીને ચીન નાના દેશોને પહેલા લોન આપીને ફસાવે છે. આ તેમના સાર્વભૌમત્વને અસર કરે છે. આ પછી જ્યારે સ્થિતિ પ્રભાવિત થાય છે, ત્યારે ચીન લોનની ચુકવણી પર દબાણ લાવીને સંબંધિત દેશોને એ કરવા માટે દબાણ કરે છે જે આ દેશો ઈચ્છતા નથી. પાકિસ્તાન અને શ્રીલંકા બાદ હવે ચીનના રડાર પર માલદીવ છે. માલદીવના રાષ્ટ્રપતિ મોઇઝૂ ચીનના પાંચ દિવસના પ્રવાસે છે, તેમણે ચીન સાથે 20થી વધુ પ્રોજેક્ટ પર હસ્તાક્ષર કર્યા છે. આ સિવાય બીજિંગે ભારતને તેની સાર્વભૌમત્વ માટે ખતરો ગણાવીને ચીનને મિત્ર ગણાવ્યું છે. આ પહેલા માલદીવ સરકારના મંત્રીઓએ પીએમ મોદીની લક્ષદ્વીપ મુલાકાતની મજાક ઉડાવી હતી. ભારતીય કૂટનીતિના દબાણમાં માલદીવ સરકારે આ મંત્રીઓને સસ્પેન્ડ કરી દીધા. આ પછી મોઇઝૂ ચીન ગયા અને ત્યાં ડ્રેગનના વખાણ કર્યા. જે કદાચ ભવિષ્યમાં તેમના માટે સમસ્યા બની શકે છે.
This content is restricted to site members. If you are an existing user, please log in. New users may register below.
