ડીપફેક લોકશાહી માટે નવો ખતરો, સરકાર લેશે 4 જરૂરી પગલાં, કાયદો પણ બનશે

(જી.એન.એસ)નવીદિલ્હી,તા.૨૩

ડીપફેક વિડીયો અને ઓડિયોના વધતા જતા અને ચિંતાજનક મામલાને લઈને સરકાર સાવધ દેખાઈ રહી છે. મામલાની ગંભીરતાને જોઈને ઈલેક્ટ્રોનિક્સ અને આઈટી મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે ઘણી સોશિયલ મીડિયા કંપનીઓ સાથે બેઠક કરી અને તેનાથી બચવાના ઉપાયો પર કેટલાક નિર્ણયો લીધા. તેમણે કહ્યું કે ડીપફેક માત્ર સમજ માટે જ નહીં પરંતુ લોકશાહી માટે પણ ખતરો છે. આ માટે વૈષ્ણવે ચાર મુખ્ય બાબતો પર કંપનીઓ સાથે કામ કરવા માટે સંમત થયા છે..

પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં અશ્વિની વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું કે સોશિયલ મીડિયા કંપનીઓએ સ્વીકાર્યું છે કે ડીપફેક્સ એક મોટો સામાજિક ખતરો છે. કેન્દ્રીય મંત્રીએ તે મુદ્દાઓનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો હતો જેના પર સરકાર અને કંપનીઓ તેનાથી બચવા માટે કામ કરશે. પ્રથમ વસ્તુ, ડીપફેક્સ કેવી રીતે તપાસવું? બીજું, તેને વાયરલ થતા કેવી રીતે અટકાવવું? ત્રીજું, વપરાશકર્તા તેની જાણ કેવી રીતે કરી શકે અને તાત્કાલિક પગલાં લઈ શકે? અને તેના ખતરા વિશે જાગૃતિ લાવવા માટે દરેક વ્યક્તિ કેવી રીતે સાથે મળીને કામ કરી શકે?..

તાજેતરમાં, પ્રખ્યાત અભિનેત્રી રશ્મિકા મંદન્ના અને પીએમ મોદીનો એક ડીપફેક વીડિયો વાયરલ થયો હતો. ત્યારથી આ મુદ્દો ખૂબ જ ચર્ચામાં રહ્યો છે. પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં અશ્વિની વૈષ્ણવે કહ્યું કે આવા વીડિયોની તપાસ માટે કેટલાક પ્લેટફોર્મ તૈયાર કરવામાં આવ્યા છે પરંતુ અમને આનાથી વધુની જરૂર છે. તેમણે કહ્યું કે આવા વીડિયો સામે ટૂંક સમયમાં કાયદો બનાવવામાં આવશે અને યોગ્ય ટેકનિકલ પગલાં લેવામાં આવશે..

ડીપફેક્સ પર ઘણી વધુ મીટિંગ્સ હશે. તેમણે કહ્યું કે આ મુદ્દે આગામી બેઠક ડિસેમ્બરના પ્રથમ સપ્તાહમાં યોજાશે. તે બેઠકમાં સમીક્ષા કરવામાં આવશે અને ફોલોઅપ લેવામાં આવશે. આ બાબતે કડક વલણ દર્શાવતા તેમણે કહ્યું કે જે કોઈ પણ ડીપફેક વીડિયો પ્રસારિત કરશે તેની સામે કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવશે. જો કે હજુ સુધી આને લગતો કોઈ કાયદો અમલમાં આવ્યો નથી..

કોન્ફરન્સમાં અશ્વિની વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું કે ડીપફેકનો મુદ્દો માત્ર ભારતમાં મુશ્કેલીનું કારણ નથી, પરંતુ તેનાથી વૈશ્વિક સ્તરે પણ ચિંતા વધી છે. ખુદ પીએમ મોદીએ પણ આ માટે અપીલ કરી છે. ડીપફેક સંબંધિત કાયદા પર ઘણા પ્રકારના સૂચનો આવ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે વિડિયો કુદરતી છે કે સિન્થેટિક છે તે જાણવું એ પહેલું પગલું છે, જે ચાર સ્ટેપમાંથી એક છે.