રાષ્ટ્રીય રક્ષા યુનિવર્સિટી દ્વારા વિપશ્યના ને ધ્યાનમાં રાખીને સુધારાત્મક સેવાઓ પર એક કાર્યક્રમનું આયોજન કરાયું

(GNS),05

ચોથી ઓગસ્ટ ૨૦૨૩ ના રોજ, સ્કૂલ ઓફ ક્રિમિનોલોજી એન્ડ બિહેવિયરલ સાયન્સ (SCBS), રાષ્ટ્રીય રક્ષા યુનિવર્સિટી, ગાંધીનગર દ્વારા “વિપશ્યના ધ્યાનના લેન્સ દ્વારા સુધારાત્મક સેવાઓ” પર એક કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. જેમાં મુખ્ય અતિથિ વિશેષ ડૉ. કિરણ બેદી, નિવૃત્ત IPS અને પુડુચેરીના ભૂતપૂર્વ લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર હતા, જેનું સ્વાગત શ્રી સુશીલ ગોસ્વામી, રજિસ્ટ્રાર, રાષ્ટ્રીય રક્ષા યુનિવર્સિટી અને ડૉ. મહેશ એ ત્રિપાઠી, ડિરેક્ટર, SCBS, RRU દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું.  ઉપરાંત આ કાર્યક્રમના સહ અધ્યક્ષ પ્રો. (ડૉ.) કલ્પેશ એચ. વાન્દ્રા, પ્રો વાઇસ ચાન્સેલર, આરઆરયુ અને ડૉ.એસ. આલે. વાયા, ચીફ મેન્ટર, SCBS, પણ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

ડો. બેદીએ કેદીઓના લાભ માટે વિપશ્યના પ્રેક્ટિસ અંગે સભાને સંબોધિત કરી હતી. તેમણે IG જેલના કાર્યકાળ દરમિયાન તિહારમાં તેમના અનુભવો અને કેવી રીતે વિપશ્યનાએ કેદીઓના પુનર્વસનમાં ઘણી મદદ કરી તે વિશેના તેમના અનુભવો જણાવ્યા હતા. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે વિપશ્યના વ્યક્તિનું પરિવર્તન કરવા માટેનું એક સૌથી અસરકારક સાધન છે અને તે માત્ર કેદીઓને જ નહીં, પરંતુ પોલીસ અધિકારીઓ અને અન્ય કાયદા અમલીકરણ કર્મચારીઓને પણ આપવામાં આવવું જોઈએ.

ડૉ. બેદીએ વધુમાં સૂચવ્યું કે RRU વિપશ્યના ધ્યાન માટે એક કેન્દ્ર સ્થાપે અને વિદ્યાર્થીઓ અને ફેકલ્ટી સભ્યો માટે અભ્યાસક્રમના ભાગ રૂપે વિપશ્યનાનો પરિચય કરાવે. તેમણે કહ્યું કે સતત વિપશ્યનાનો અભ્યાસ કરવો એ વ્યક્તિની એકાગ્રતા વધારવાનો શ્રેષ્ઠ માર્ગ છે અને તે તણાવ અને ચિંતાને ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.

ડો. બેદીએ ગુનાના કારણો પર પણ પ્રકાશ ફેંકતા જણાવ્યું હતું કે, ખરાબ શિક્ષણ, ખરાબ વાતાવરણ, ખરાબ અનુભવને મૂળ કારણો તરીકે પ્રકાશિત કર્યા. તેમણે કહ્યું કે વિપશ્યના ગુનાના આ મૂળ કારણોને દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે અને તે એવા લોકોના પુનર્વસનમાં પણ મદદ કરી શકે છે જેઓ પહેલાથી જ ગુના કરી ચૂક્યા છે. અંતમાં ડૉ. બેદીએ કહ્યું કે વિપશ્યના પરિવર્તન માટેનું એક શક્તિશાળી સાધન છે અને તેનો ઉપયોગ વ્યક્તિઓ, પરિવારો, સમુદાયો અને સમાજના જીવનમાં સુધારો કરવા માટે થઈ શકે છે. તેમણે પ્રેક્ષકોને વિપશ્યના વિશે વધુ જાણવા અને તેને તેમના જીવનમાં સમાવિષ્ટ કરવા માટે વિનંતી કરી.

આ કાર્યક્રમમાં મોટી સંખ્યામાં વિદ્યાર્થીઓ, ફેકલ્ટી સભ્યો અને અન્ય મહેમાનો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. સહભાગીઓનો પ્રતિભાવ ખૂબ જ સકારાત્મક હતો અને ઘણા લોકોએ વિપશ્યના વિશે વધુ જાણવામાં રસ દર્શાવ્યો હતો. RRU ખાતે ક્રિમિનોલોજી અને બિહેવિયરલ સાયન્સની શાળા તેના વિદ્યાર્થીઓને વિશ્વ પર સકારાત્મક અસર કરવા માટે જરૂરી જ્ઞાન અને કૌશલ્યો પ્રદાન કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. આ પ્રસંગે વિદ્યાર્થીઓ માટે વિપશ્યના અને તેની જીવનમાં પરિવર્તન લાવવાની ક્ષમતા વિશે જાણવાની અમૂલ્ય તક હતી.

વિપશ્યના એ ધ્યાનનું એક સ્વરૂપ છે જે ભારતમાં સદીઓથી પ્રચલિત છે. તે સ્વ-નિરીક્ષણની એક તકનીક છે જે શરીર, મન અને લાગણીઓની જાગૃતિ વધારવામાં મદદ કરે છે. વિપશ્યના વ્યક્તિગત પરિવર્તન માટે એક શક્તિશાળી સાધન છે, અને તણાવ, ચિંતા અને ડિપ્રેશનને ઘટાડવામાં અસરકારક હોવાનું દર્શાવવામાં આવ્યું છે.