SCO સમિટનો એજન્ડા, ભારત ‘સિક્યોર’ થીમ સાથે વિશ્વને સુરક્ષિત કરશે

(GNS)04

ભારત શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન એટલે કે SCO સમિટની યજમાની કરવા માટે તૈયાર છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં યુરેશિયન-મધ્ય એશિયાના દેશોના નેતાઓ વર્ચ્યુઅલ બેઠકમાં ભાગ લેશે. પ્રાદેશિક સુરક્ષા, આર્થિક સહયોગ અને વેપાર જેવા મુદ્દાઓ પર ચર્ચા થશે. ઈરાન પણ નવા સભ્ય તરીકે કોન્ફરન્સમાં ભાગ લેશે. આ પ્રથમ વખત છે જ્યારે ભારત SCO સમિટની અધ્યક્ષતા કરી રહ્યું છે. ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ, રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન પણ વર્ચ્યુઅલ સમિટમાં ભાગ લેશે. વેગનર પ્રાઈવેટ મિલિટરી કંપનીના બળવા પછી આ પ્રથમ વખત છે જ્યારે રશિયન રાષ્ટ્રપતિ બહુપક્ષીય બેઠકમાં ભાગ લઈ રહ્યા છે. જેમાં પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન શાહબાઝ શરીફ પણ જોડાશે. પાડોશી દેશ આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહ્યો છે. પાકિસ્તાનના ઘણા નેતાઓએ શાંતિપૂર્વક ભારત પાસેથી સહયોગની અપેક્ષા રાખી છે. વર્ચ્યુઅલ સમિટમાં યુક્રેન સંકટ, અફઘાનિસ્તાનમાં સુરક્ષાની સ્થિતિ અને SCO દેશો વચ્ચે વધતા સહયોગ અંગે ચર્ચા થશે. તેની થીમ ‘સિક્યોર’ ભારતની અધ્યક્ષતામાં રાખવામાં આવી છે. એટલે કે, સુરક્ષા, આર્થિક વિકાસ, કનેક્ટિવિટી, એકતા, સાર્વભૌમત્વ અને પ્રાદેશિક અખંડિતતા અને પર્યાવરણીય સંરક્ષણનો આદર.

ખાસ કરીને વર્ચ્યુઅલ મીટિંગમાં આર્થિક જોડાણ અને વેપારને વધુ મજબૂત કરવાના માર્ગો પર ચર્ચા થવાની અપેક્ષા છે. તાજેતરના વર્ષોમાં, ભારતે મધ્ય એશિયાના દેશો સાથે વેપાર અને જોડાણ વધારવાની પણ માંગ કરી છે. SCO સમિટ એવા સમયે થઈ રહી છે જ્યારે ચીન અને પાકિસ્તાન સાથે ભારતના સંબંધો બગડી ગયા છે. વ્યૂહાત્મક રીતે ચીન સાથેના સંબંધો છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં બગડ્યા છે. પૂર્વી લદ્દાખમાં ભારત-ચીન સૈનિકોની લોહિયાળ અથડામણ બાદ સરહદ પર તણાવ છે. ભારત સતત કહેતું આવ્યું છે કે સરહદ પર શાંતિ હોય ત્યારે જ ચીન સાથેના સંબંધો સામાન્ય થઈ શકે છે. SCO સચિવાલય અને પ્રાદેશિક આતંકવાદ વિરોધી માળખું (RATS) ના પ્રતિનિધિઓ પણ સમિટમાં ભાગ લેશે. છ વૈશ્વિક સંસ્થાઓના પ્રતિનિધિઓ – યુનાઈટેડ નેશન્સ, એસોસિએશન ઓફ સાઉથઈસ્ટ એશિયન નેશન્સ, કલેક્ટિવ સિક્યુરિટી ટ્રીટી ઓર્ગેનાઈઝેશન અને યુરેશિયન ઈકોનોમિક યુનિયન પણ વર્ચ્યુઅલ મીટિંગમાં ભાગ લેશે. SCOની રચના 2001માં ભારત, ચીન, રશિયા, પાકિસ્તાન, કઝાકિસ્તાન, કિર્ગિસ્તાન, તાજિકિસ્તાન અને ઉઝબેકિસ્તાન સાથે થઈ હતી. હવે તેનું વિસ્તરણ પણ કરવામાં આવી રહ્યું છે.