(GNS),07
ભારત અને રશિયા વચ્ચેના સારા સંબંધોથી યુરોપીય દેશો પરેશાન જણાય છે. રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે યુદ્ધ થયું હોવા છતાં બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોમાં કોઈ બદલાવ આવ્યો નથી. યુરોપ દિવસેને દિવસે આ નિકટતા ગુમાવી રહ્યું છે. હવે ભારત આવતા પહેલા જર્મનીના સંરક્ષણ મંત્રીએ આ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. જર્મનીના રક્ષા મંત્રી બોરિસ પિસ્ટોરિયસ દિલ્હી પહોંચી ગયા છે. તેઓ ચાર દિવસના પ્રવાસે આવ્યા છે.
આ પહેલા જર્મનીના ન્યૂઝ પોર્ટલ ડોઈશ વેલેને આપેલા ઈન્ટરવ્યુમાં તેમણે કહ્યું હતું કે હથિયારોની ખરીદી માટે ભારતની રશિયા પર નિર્ભરતા જર્મની માટે યોગ્ય નથી. ભારત રશિયા પાસેથી મહત્તમ શસ્ત્રો ખરીદી રહ્યું છે અને ગયા વર્ષથી રશિયા આપણને સસ્તા ભાવે ક્રૂડ ઓઈલ પણ આપી રહ્યું છે.
પિસ્ટોરિયસે કહ્યું છે કે વસ્તુઓ બદલવાનું એકલા જર્મનીના હાથમાં નથી. આ સમસ્યા ફક્ત એકસાથે જ ઉકેલી શકાય છે. જો ભારત લાંબા સમય સુધી શસ્ત્રો અને અન્ય સામગ્રી માટે રશિયા પર નિર્ભર રહેશે તો તે યોગ્ય નથી. ભારત તરફ મિત્રતાનો હાથ લંબાવતા તેમણે કહ્યું છે કે અમે અમારા ભાગીદારો સાથે સહયોગ કરવા માંગીએ છીએ.
ભારતના પ્રવાસે આવેલા પિસ્ટોરિયસે એમ પણ કહ્યું છે કે આ દરમિયાન તેઓ ભારતને સબમરીન વેચવાનો પણ પ્રયાસ કરશે. જર્મન સંરક્ષણ ક્ષેત્રના ઘણા પ્રતિનિધિઓ પણ તેમની સાથે સંકળાયેલા છે અને જર્મનીમાં બનેલી 6 સબમરીન ભારતને આપવાની યોજના છે.
વાસ્તવમાં ફ્રાન્સની પીછેહઠ બાદ જર્મનીની તકો વધી ગઈ છે. જો કે જર્મની હથિયારોની નિકાસ પર કડક વલણ અપનાવે છે, પરંતુ યુક્રેન યુદ્ધ પછી તેણે તેને હળવા કરી દીધું છે. આ ડીલ 43000 કરોડ રૂપિયાની છે. વર્ષ 2021માં જર્મનીએ ઈન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં તેનું એક યુદ્ધ જહાજ તૈનાત કર્યું હતું.
આવતા વર્ષે તે અહીં બીજું યુદ્ધ જહાજ તૈનાત કરવા જઈ રહ્યા છે. પિસ્ટોરિયસે કહ્યું છે કે જર્મની પણ ભારત સાથે સંયુક્ત કવાયત કરવાની યોજના ધરાવે છે. યુક્રેન યુદ્ધને લઈને ભારતની તટસ્થતા યુરોપિયન દેશોને ડંખે છે. તેણે ઘણી વખત ભારતની ટીકા કરી છે.
ગયા મહિને જ જર્મનીના ચાન્સેલર ઓલાફ સ્કોલ્ટ્ઝે કહ્યું હતું કે ભારત, દક્ષિણ આફ્રિકા અને વિયેતનામ જેવા દેશો યુક્રેન યુદ્ધને લઈને રશિયાની ટીકા કરતાં ખચકાય છે. તેમના મતે, આંતરરાષ્ટ્રીય સિદ્ધાંતો સમાન રીતે અપનાવવામાં આવ્યા નથી. વળી, પશ્ચિમી દેશો બેવડા ધોરણો અપનાવે છે. ભારતનું સમર્થન કરતાં તેમણે કહ્યું હતું કે આપણે આ ચિંતાઓને વહેલી તકે દૂર કરવી પડશે.
હકીકતમાં વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે યુરોપિયન દેશોની માનસિકતા પર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. રશિયા વર્ષોથી ભારતનું ભાગીદાર છે. ભારત રશિયા પાસેથી મોટા ભાગના શસ્ત્રો ખરીદે છે. ત્રણેય સેનાઓમાં 80 ટકાથી વધુ શસ્ત્રો રશિયન છે. રશિયા આપણને સુખોઈ, મિગ અને એસ-400 આપી રહ્યું છે.
બીજી તરફ, જર્મની અને ભારતના સંબંધો ન તો ખરાબ રહ્યા છે અને ન તો બહુ સારા. બંને દેશો વચ્ચે છેલ્લા 70 વર્ષથી વાતચીત ચાલી રહી છે. છતાં ક્યાંક ને ક્યાંક હંમેશા સહકારનો અભાવ જોવા મળે છે.
This content is restricted to site members. If you are an existing user, please log in. New users may register below.
