વહીવટી સુધારા અને જાહેર ફરિયાદ વિભાગ (DARPG)એ ફેબ્રુઆરી, 2025ના રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો માટે સેન્ટ્રલાઇઝ્ડ પબ્લિક ગ્રીવન્સ રિડ્રેસ એન્ડ મોનિટરિંગ સિસ્ટમ (CPGRAMS)નો 31મો અહેવાલ બહાર પાડ્યો

ફેબ્રુઆરી, 2025માં રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો દ્વારા 52,464 PG કેસ પ્રાપ્ત થયા

ફેબ્રુઆરી, 2025માં રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો દ્વારા કુલ 50,088 ફરિયાદોનું નિરાકરણ કરવામાં આવ્યું. રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં પેન્ડન્સી 1,90,994 ફરિયાદો છે

(જી.એન.એસ) તા. 17

નવી દિલ્હી,

ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ એડમિનિસ્ટ્રેટિવ રિફોર્મ્સ એન્ડ પબ્લિક ગ્રિવેન્સીઝ (ડીએઆરપીજી)એ રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો માટે ફેબ્રુઆરી, 2025 માટે સેન્ટ્રલાઇઝ્ડ પબ્લિક ગ્રિવન્સીઝ રિપ્રેસન એન્ડ મોનિટરિંગ સિસ્ટમ (સીપીજીઆરએએમએસ) 31મો માસિક અહેવાલ જાહેર કર્યો હતો. આ અહેવાલમાં જાહેર ફરિયાદોના પ્રકારો અને શ્રેણીઓ અને રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો દ્વારા નિકાલની પ્રકૃતિનું વિસ્તૃત વિશ્લેષણ કરવામાં આવ્યું છે.

ફેબ્રુઆરી, 2025 માં રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો દ્વારા કુલ 50,088 ફરિયાદોનું નિવારણ કરવામાં આવ્યું હતું. સીપીજીઆરએએમએસ પોર્ટલ પર પડતર ફરિયાદોની સંખ્યા 28મી ફેબ્રુઆરી, 2025 સુધી રાજ્ય/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની સરકારોમાં 1,90,994 ફરિયાદો હતી.

રિપોર્ટમાં ફેબ્રુઆરી, 2025ના મહિનામાં સીપીગ્રામ્સ પોર્ટલ દ્વારા સીપીગ્રામ્સ પર નોંધાયેલા નવા વપરાશકર્તાઓ માટે ડેટા પ્રદાન કરવામાં આવ્યો છે. ફેબ્રુઆરી, 2025ના મહિનામાં કુલ 47,599 નવા વપરાશકર્તાઓ નોંધાયા હતા, જેમાં સૌથી વધુ ઉત્તર પ્રદેશ (7,312) નોંધણીઓમાંથી નોંધણી કરવામાં આવી હતી.

ઉપરોક્ત અહેવાલમાં ફેબ્રુઆરી, 2025માં કોમન સર્વિસ સેન્ટર્સ દ્વારા નોંધાયેલી ફરિયાદો પર રાજ્યવાર વિશ્લેષણ પણ પ્રદાન કરવામાં આવ્યું છે. સીપીગ્રામ્સને કોમન સર્વિસ સેન્ટર (સીએસસી) પોર્ટલ સાથે સંકલિત કરવામાં આવ્યા છે અને તે 2.5 લાખ ગ્રામીણ સ્તરીય ઉદ્યોગસાહસિકો (વીએલઇ) સાથે સંકળાયેલા 5 લાખથી વધુ સીએસસીમાં ઉપલબ્ધ છે. ફેબ્રુઆરી, 2025 ના મહિનામાં સીએસસી મારફતે 5,580 ગ્રીઇવેન્ટની નોંધણી કરવામાં આવી હતી, જેમાં સૌથી વધુ ફરિયાદો ઉત્તર પ્રદેશ (1,697 ફરિયાદો) અને ત્યારબાદ પંજાબ (838 ફરિયાદો)માંથી દાખલ કરવામાં આવી હતી. તે મુખ્ય મુદ્દાઓ/કેટેગરીઝ પર પણ પ્રકાશ પાડે છે, જેના માટે સીએસસી મારફતે મહત્તમ ફરિયાદો નોંધવામાં આવી હતી.

ઉત્તર પ્રદેશને ફેબ્રુઆરી, 2025 માં સૌથી વધુ ફરિયાદો મળી છે, જેમાં આ સંખ્યા 21,763 ફરિયાદો છે. 12 રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને ફેબ્રુઆરી, 2025માં 1,000થી વધારે ફરિયાદો મળી હતી. ઉત્તર પ્રદેશ અને ગુજરાતે ફેબ્રુઆરી, 2025માં સૌથી વધુ ફરિયાદોનો નિકાલ કર્યો હતો, જેમાં અનુક્રમે 21,511 અને 2,916 ફરિયાદો નોંધાઈ હતી. 13 રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોએ ફેબ્રુઆરી, 2025માં 1,000થી વધારે ફરિયાદોનો નિકાલ કર્યો છે.

રિપોર્ટમાં નાણાકીય વર્ષ 2022-23 અને નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં સેવોત્તમ યોજના હેઠળ જાહેર કરવામાં આવેલી ગ્રાન્ટની સ્થિતિનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. છેલ્લા ત્રણ નાણાકીય વર્ષ (2022-23, 2023-24, 2024-25) માં 756 તાલીમ અભ્યાસક્રમો પૂર્ણ કરવામાં આવ્યા છે, જેમાં ~ 24,942 અધિકારીઓને તાલીમ આપવામાં આવી છે.

ક્રમ	નાણાકીય વર્ષ	હાથ ધરાયેલી તાલીમ	તાલીમ પામેલા અધિકારીઓ
1	2022-23	280	8,496
2	2023-24	236	8,477
3	2024-25	240	7,969
કુલ		756	24,942

ફેબ્રુઆરી, 2025ના મહિનાની મુખ્ય વિશેષતાઓ નીચે મુજબ છેઃ

1. CPGRAMS પર જાહેર ફરિયાદોની સ્થિતિઃ

• ફેબ્રુઆરી, 2025માં, રાજ્યો / કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો માટે 52,464 પીજી કેસ નોંધાયા હતા અને 50,088 પીજી કેસોનું નિવારણ કરવામાં આવ્યું હતું
• રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં માસિક નિકાલ જાન્યુઆરી, 2025ના અંતે 58,586 પીજી કેસથી ઘટીને ફેબ્રુઆરી, 2025ના અંતે 50,088 પીજી કેસ થઈ ગયો છે.

2. CPGRAMS પર જાહેર ફરિયાદોની પેન્ડન્સીની સ્થિતિ

• 28 ફેબ્રુઆરી, 2025 સુધી 23 રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં 1,000થી વધારે ફરિયાદો પેન્ડિંગ છે.
• રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો માટે, 28 ફેબ્રુઆરી, 2025 ના રોજ, 1,90,994 પી.જી. કેસોની પેન્ડન્સી અસ્તિત્વમાં છે.

અહેવાલમાં રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો તરફથી અસરકારક ફરિયાદ નિવારણની 5 સફળતાની ગાથાઓ પણ દર્શાવવામાં આવી છે.

1. શ્રી સુધાંશુ શર્માની ફરિયાદઃ પ્રધાનમંત્રી-સ્વાનિધિ યોજનાની અરજી માટે બેંક વિગતોમાં સુધારો

શ્રી સુધાંશુ શર્માએ પીએમ-સ્વાનિધિ યોજના અંતર્ગત પોતાની લોન અરજીમાં બેંકનું નામ અને ખાતા નંબર સુધારવા સાથે સંબંધિત ફરિયાદ દાખલ કરી હતી. ફરિયાદ મળ્યા બાદ, અધિકારીઓએ આ મુદ્દાને વિગતવાર સમજવા માટે ટેલિફોન દ્વારા તેમનો સંપર્ક કર્યો હતો. તેમણે સમજાવ્યું કે આ યોજના હેઠળ તેમની રૂ. 10,000ની લોન અરજીમાં ખોટી બેંક વિગતો હતી. આના નિરાકરણ માટે કચેરી તાત્કાલિક સંબંધિત બેંક શાખા સુધી પહોંચી ગઈ હતી અને ભૂલભરેલી અરજી પરત કરાવી હતી. જરૂરી સુધારા કરવામાં આવ્યા હતા, અને સુધારેલી અરજીને ફરીથી બેંકને સુપરત કરવામાં આવી હતી. ગાઢ સંકલન દ્વારા ₹ 10000ની લોનની રકમ સફળતાપૂર્વક શ્રી શર્માના બૅન્ક ખાતામાં સીધી જ વહેંચી દેવામાં આવી. સંતોષ વ્યક્ત કરતાં તેમણે જણાવ્યું હતું કે, લાંબા સમયથી બંધ પડેલો તેમનો ફાસ્ટ-ફૂડનો વ્યવસાય સમયસર અપાતી સહાયને કારણે પુનઃજીવિત થયો હતો.

2. શ્રી દેવેન્દ્ર શર્માની ફરિયાદઃ વિકલાંગતાનું પ્રમાણપત્ર જારી કરવામાં વિલંબ

‘પ્રસ્થાન ગાંવ કી ઓરે’ અભિયાન દરમિયાન શ્રી દેવેન્દ્ર શર્માએ જણાવ્યું હતું કે, તેમણે ત્રણ મહિના અગાઉ શિવપુરીની જિલ્લા હોસ્પિટલમાં વિકલાંગતા પ્રમાણપત્ર માટે અરજી કરી હતી, પરંતુ તેમને તે મળ્યું નહોતું, જેના કારણે ઘણી મુશ્કેલીઓ ઊભી થઈ હતી. તેમણે આ મુદ્દાનો તાત્કાલિક ઉકેલ લાવવા વિનંતી કરી હતી. ત્વરિત કાર્યવાહી બાદ વિકલાંગતાનું પ્રમાણપત્ર જારી કરીને તેને સોંપી દેવામાં આવ્યું હતું. શ્રી શર્માએ આ ઠરાવથી સંપૂર્ણ સંતોષ વ્યક્ત કર્યો હતો.

3. શ્રી રાજેશસિંહ ડાંગીની ફરિયાદઃ જમીનના રેકર્ડમાં નામ ટ્રાન્સફર કરવામાં વિલંબ

ગ્રામ પંચાયત પચાવલીના રહેવાસી શ્રી રાજેશસિંહ ડાંગીએ જણાવ્યું હતું કે તેમણે જમીનના રેકર્ડમાં નામ ટ્રાન્સફર માટે અરજી કરી હતી, પરંતુ હજુ સુધી અદ્યતન દસ્તાવેજ મળ્યા નથી. ‘પ્રશાસન ગાંવ કી ઓર’ અભિયાન હેઠળ આયોજિત શિબિર દરમિયાન નામ ટ્રાન્સફર પૂર્ણ થયું હતું, અને તેમને અપડેટેડ લેન્ડ રેકોર્ડની એક નકલ પૂરી પાડવામાં આવી હતી. ફરિયાદીએ ઠરાવથી સંપૂર્ણ સંતોષ વ્યક્ત કર્યો હતો.

4. શ્રી નાથૂરામ વિશ્વકર્માની ફરિયાદઃ વૃદ્ધાવસ્થા પેન્શનની વહેંચણીમાં વિલંબ

શ્રી નાથુરામ વિશ્વકર્માએ નોંધ્યું હતું કે, તેમણે થોડા સમય અગાઉ વૃદ્ધાવસ્થા પેન્શન માટે અરજી કરી હતી, પણ હજુ સુધી તેમને તેનો લાભ મળ્યો નથી. ‘પ્રશાસન ગાંવ કી ઓર’ અભિયાન હેઠળ આયોજિત કેમ્પ દરમિયાન તેમને વૃદ્ધાવસ્થા પેન્શન યોજના માટે મંજૂરી પ્રમાણપત્ર આપવામાં આવ્યું હતું. તેમણે સંતોષ વ્યક્ત કરતાં પોતાની ફરિયાદનો ત્વરિત ઉકેલ લાવવા બદલ અધિકારીઓનો આભાર વ્યક્ત કર્યો હતો.

5. શ્રી આકાશ યાદવની ફરિયાદઃ વીમા દાવાની ભરપાઈમાં વિલંબ

ચિનોર તાલુકાના ટોડા ગામના વતની શ્રી આકાશ યાદવે પોતાની ભેંસના મૃત્યુ માટે વીમાના દાવાની ભરપાઈ કરવામાં વિલંબ અંગે ફરિયાદ નોંધાવી હતી. ગ્વાલિયરના પશુપાલન વિભાગે આ બાબતે સંબંધિત અધિકારીઓને આગળ વધારીને ત્વરિત જવાબ આપ્યો હતો. સતત ફોલો-અપને પગલે, વીમા કંપનીએ આખરે ક્લેમ જાહેર કર્યો હતો. ફરિયાદીએ પશુપાલન વિભાગના અધિકારીઓના ઝડપી અને સક્રિય પ્રયાસોથી સંતોષ વ્યક્ત કર્યો હતો.