(GNS),10
G 20 સમિટમાં 20 થી વધીને 21 સભ્યો સુધી પહોંચી ગયેલી આ સંસ્થાની એકતા દર્શાવવી આ વખતે મોટો પડકાર હતો. રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધના કારણે આ પડકાર આવ્યો હતો. યુક્રેન તરફી પશ્ચિમી દેશોનો ઈરાદો સમિટના સંયુક્ત નિવેદનમાં રશિયાના યુક્રેન પરના હુમલાની આકરી ટીકા કરવાનો હતો, પરંતુ રશિયા અને ચીન આની સામે વાંધો ઉઠાવી રહ્યા હતા. આ મુદ્દે G20 દેશો વચ્ચે સર્વસંમતિ બનાવવાના પ્રયાસમાં ભારત સફળ રહ્યું હતું. આ સર્વસંમતિ કેવી રીતે સધાઈ તે જાણો. યુએસએ કહ્યું કે સંયુક્ત નિવેદનમાં યુદ્ધ પર રશિયાની આકરી ટીકા હોવી જોઈએ. રશિયાએ કહ્યું કે તે સંયુક્ત નિવેદનમાં યુદ્ધના મુદ્દાને સામેલ કરવા સંમત નહીં થાય. ભારતે મધ્યમ માર્ગ અપનાવ્યો અને કહ્યું કે G20 એ વિશ્વની અર્થવ્યવસ્થાના વિકાસ પર ચર્ચા કરવા માટેનું એક મંચ છે, યુદ્ધની ચર્ચા કરવી જરૂરી નથી. યુરોપિયન યુનિયને આ મુદ્દે કહ્યું કે, શાંતિ દ્વારા જ સમૃદ્ધિનો માર્ગ મોકળો થઈ શકે છે.
G 20 સમિટમાં બ્રિટને કઈ દલીલ આગળ મૂકી?.. જેને લઇ ચર્ચા વધી.. જે જણાવીએ, બ્રિટને દલીલ કરી હતી કે સમગ્ર વિશ્વની અર્થવ્યવસ્થા યુદ્ધથી પ્રભાવિત થઈ રહી છે. રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધના કારણે અનાજ સપ્લાય સોદો અટકી ગયો છે. જેના કારણે સમગ્ર વિશ્વમાં 10 કરોડ લોકો પ્રભાવિત થયા છે. ચીને કેવી પ્રતિક્રિયા આપી?.. જે જણાવીએ, ચીને બ્રિટનના નિવેદન પર દલીલ કરી હતી કે યુદ્ધને કારણે વિશ્વની અર્થવ્યવસ્થા પર પ્રતિકૂળ અસર થઈ નથી, પરંતુ અમેરિકા દ્વારા રશિયા પર લગાવવામાં આવેલા પ્રતિબંધોને કારણે અર્થવ્યવસ્થાને અસર થઈ છે. આ પ્રતિબંધોને કારણે રશિયા સાથે વેપાર કરતા દેશોને અસર થઈ છે. તેથી અર્થવ્યવસ્થા પર અસર માટે રશિયા નહીં પરંતુ અમેરિકા જવાબદાર છે.
G 20 સમિટમાં બ્રિટને કઈ દલીલ આગળ મૂકી?.. જેને લઇ ચર્ચા વધી સાથે ચીને પણ પ્રતિક્રિયા આપી.. જે જણાવીએ, બ્રિટને દલીલ કરી હતી કે સમગ્ર વિશ્વની અર્થવ્યવસ્થા યુદ્ધથી પ્રભાવિત થઈ રહી છે. રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધના કારણે અનાજ સપ્લાય સોદો અટકી ગયો છે. જેના કારણે સમગ્ર વિશ્વમાં 10 કરોડ લોકો પ્રભાવિત થયા છે. ચીને કેવી પ્રતિક્રિયા આપી?.. જે જણાવીએ, ચીને બ્રિટનના નિવેદન પર દલીલ કરી હતી કે યુદ્ધને કારણે વિશ્વની અર્થવ્યવસ્થા પર પ્રતિકૂળ અસર થઈ નથી, પરંતુ અમેરિકા દ્વારા રશિયા પર લગાવવામાં આવેલા પ્રતિબંધોને કારણે અર્થવ્યવસ્થાને અસર થઈ છે. આ પ્રતિબંધોને કારણે રશિયા સાથે વેપાર કરતા દેશોને અસર થઈ છે. તેથી અર્થવ્યવસ્થા પર અસર માટે રશિયા નહીં પરંતુ અમેરિકા જવાબદાર છે.
G 20 સમિટમાં ભારતે કૂટનીતિના હથિયારનો ઉપયોગ કર્યો.. જે જણાવીએ, રશિયા આ યુદ્ધમાં શક્તિશાળી શસ્ત્રોનો ઉપયોગ કરી રહ્યું છે, પરંતુ ભારતે આ યુદ્ધની આંતરરાષ્ટ્રીય સમસ્યાનો સામનો કરવા માટે કૂટનીતિના શસ્ત્રનો ઉપયોગ કરવો પડ્યો. મુદ્દો એ હતો કે સંયુક્ત નિવેદનમાં રશિયા-યુક્રેનની સમસ્યાને કેવી રીતે સામેલ કરવી. શબ્દો એવા હોવા જોઈએ કે અમેરિકા અને યુક્રેનના અન્ય સહાયક દેશો પણ સંમત થાય અને સાર એવો હોવો જોઈએ કે રશિયા અને તેના અન્ય સહાયક દેશો પણ સંમત થાય. એટલે કે, વસ્તુઓ એવી રીતે કહેવી જોઈએ કે ભારતની રશિયા સાથેની બિનજોડાણ અને મિત્રતા બંને અકબંધ રહે.
G 20 ના તમામ સભ્ય દેશો માટે સંયુક્ત નિવેદન તૈયાર કરવા વડાઓએ એક બેઠક યોજી હતી. આ બેઠક 150 કલાક સુધી ચાલી હતી. બેઠકમાં રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધના મુદ્દા પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. G-7 અને રશિયા-ચીન વચ્ચેના મતભેદો ઉકેલાયા હતા. આ બેઠકમાં યુક્રેન-રશિયાની સમસ્યાને સંયુક્ત નિવેદનમાં સામેલ કરવામાં આવી હતી. બધા દેશો સંયુક્ત નિવેદનના દરેક શબ્દ પર સહમત થયા. આ સંયુક્ત નિવેદનનો દસ્તાવેજ છે જેના આધારે ભારત તમામ સભ્ય દેશોને સામેલ કરવામાં સફળ રહ્યું છે.
સંયુક્ત નિવેદનમાં યુક્રેન યુદ્ધનો ઉલ્લેખ કેવી રીતે થયો?.. જે જણાવીએ, આને 4P ફોર્મ્યુલા હેઠળ વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવ્યું છે… ફર્સ્ટ પી એટલે PLANET એટલે કે પૃથ્વી. બીજા P નો અર્થ છે PEOPLE એટલે કે પૃથ્વીના લોકો. ત્રીજા P નો અર્થ છે PEACE એટલે કે શાંતિ. અને ચોથા P નો અર્થ છે PROSPERITY એટલે કે સમૃદ્ધિ. .. જે વિસ્તારપૂર્વક જણાવીએ, યુક્રેન યુદ્ધ પર સંયુક્ત ઘોષણાના પ્રથમ મુદ્દામાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે યુદ્ધ અને વિવાદની વિશ્વ પર નકારાત્મક અસર પડી રહી છે. આ સિવાય તમામ દેશોએ યુએન ચાર્ટરના ઉદ્દેશ્યો અને સિદ્ધાંતો અનુસાર વર્તન કરવું જોઈએ તેવું લખવામાં આવ્યું હતું. કોઈપણ દેશની પ્રાદેશિક અખંડિતતા, સાર્વભૌમત્વ અને સ્વતંત્રતા વિરુદ્ધ બળનો ઉપયોગ થવો જોઈએ નહીં.
વૈશ્વિક ખાદ્ય અને ઊર્જા સુરક્ષા પર યુદ્ધની નકારાત્મક અસર વિષે પણ થઇ ચર્ચા.. જે જણાવીએ, G-20 એ રાજકીય અથવા સુરક્ષા અથવા સંરક્ષણ ઉકેલો માટેનું પ્લેટફોર્મ નથી. યુદ્ધ વૈશ્વિક ખાદ્ય અને ઊર્જા સુરક્ષા પર નકારાત્મક અસર કરી રહ્યું છે. રશિયા અને યુક્રેનને અનાજ અને ખાતરોનો પુરવઠો કાળા સમુદ્રમાંથી શરૂ થવો જોઈએ. યુદ્ધ દરમિયાન ખાદ્ય અને ઉર્જા સુરક્ષા પૂરી પાડતી માળખાકીય સુવિધાઓ પરના હુમલાઓ બંધ કરવા જોઈએ અને મુત્સદ્દીગીરી અને સંવાદ દ્વારા વિવાદોનો ઉકેલ લાવવો જોઈએ. આ યુદ્ધનો યુગ નથી પણ ‘એક પૃથ્વી, એક પરિવાર’ અને ‘એક ભવિષ્ય’નો છે.
This content is restricted to site members. If you are an existing user, please log in. New users may register below.
