ભારત અને ચીન વચ્ચે આગામી કમાન્ડર સ્તરની બેઠક ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ

(GNS),13

વિદેશ મંત્રી ડૉ. એસ. સોમવારે જ્યારે જયશંકર કેટલાક પત્રકારોને મળી રહ્યા હતા ત્યારે તેમને પ્રશ્ન પૂછવામાં આવ્યો હતો કે શું વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ જિનપિંગ દક્ષિણ આફ્રિકામાં બ્રિક્સ સમિટ દરમિયાન અલગ-અલગ બેઠક કરી શકે છે. જયશંકરનો જવાબ હતો કે હજુ બે અઠવાડિયા બાકી છે. આ દરમિયાન, અમે જોઈશું કે સરહદ પર જમીન પર શું સકારાત્મક ફેરફારો થાય છે. સંકેત સ્પષ્ટ હતો કે વાતચીત ત્યારે જ શક્ય બનશે જ્યારે ચીન એલએસી પર કોઈ પહેલ કરશે. વિદેશ મંત્રી જયશંકરના શબ્દોમાં એવો સંકેત પણ હતો કે સરહદ વિવાદના ઉકેલ માટે ટૂંક સમયમાં બંને દેશો વચ્ચે બેઠક યોજાવા જઈ રહી છે. વિદેશ મંત્રીના જવાબના એક સપ્તાહ બાદ એટલે કે આગામી સોમવારે LACના ચુશુલ પોઈન્ટ પર બંને દેશોના કમાન્ડર સ્તરની બેઠક યોજાવા જઈ રહી છે. લગભગ ચાર મહિના પછી આવી વાતો થઈ રહી છે. 14 ઓગસ્ટે કમાન્ડર લેવલની 19મી વાટાઘાટો વર્ષ 2020થી ચાલી રહેલા વાતાવરણમાં કંઈક નવું થવાની આશાઓ વધારી રહી છે. આ વાતચીત બંને દેશોના કમાન્ડર સ્તર પર થઈ રહી છે જ્યારે ચીનના રાષ્ટ્રપતિ બે પ્રસંગે ભારતના વડાપ્રધાનની સામે હાજર રહેશે. દક્ષિણ આફ્રિકામાં બ્રિક્સ સંમેલનમાં સૌથી પહેલા વડાપ્રધાન મોદી અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ એક જ મંચ પર હશે.

જો ચીનની સેના એલએસી પર પીછેહઠ કરે છે તો જિનપિંગને વડાપ્રધાન મોદી સાથે વાતચીત કરવાની તક મળી શકે છે. બીજી તક આવતા મહિને દિલ્હીમાં G-20 કોન્ફરન્સની છે. આ કોન્ફરન્સમાં ભાગ લેવા માટે રાષ્ટ્રપતિ જિનપિંગ પણ ભારત આવવાના છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અહીં એક પછી એક તમામ સભ્ય દેશોના રાષ્ટ્રાધ્યક્ષોને મળશે. અમેરિકા સાથે ચાલી રહેલા તણાવ વચ્ચે ચીન ઈચ્છે છે કે ભારત સાથેના સંબંધો સામાન્ય બને. આ માટે ચીને ભૂતકાળમાં ઘણી મહત્વપૂર્ણ બેઠકો પણ કરી છે. ભારતના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર જોહાનિસબર્ગમાં હતા ત્યારે તેમના ચીની સમકક્ષ વાંગ યી તેમને મળ્યા હતા. તે પહેલા વાંગ યીએ જકાર્તામાં વિદેશ મંત્રી જયશંકર સાથે મુલાકાત કરી હતી. G-20 વિદેશ મંત્રીઓની પરિષદ માટે ગોવા આવેલા તત્કાલીન ચીનના વિદેશ મંત્રી કિન ગેંગે તત્કાલીન વિદેશ મંત્રી જયશંકર સાથે વાત કરી હતી. આ તમામ બેઠકો પાછળ ચીનનો ઉદ્દેશ્ય એવું વાતાવરણ ઊભું કરવાનો છે કે જેથી ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સાથે દ્વિપક્ષીય વાતચીત કરી શકે. વર્ષ 2020માં ગલવાનની ઘટના બાદથી, સરહદ વિવાદના ઉકેલ માટે ભારત-ચીન સરહદ પર ચુશુલ-મોલ્ડો પોઈન્ટ પર અત્યાર સુધીમાં 18 બેઠકો થઈ છે. બંને પક્ષો તરફથી દરેક ઇંચ જમીન અંગે વિગતવાર ચર્ચા કરવામાં આવી રહી છે. ભારતીય પક્ષનું કહેવું છે કે ચીને તેની સેનાને એપ્રિલ 2020ની સ્થિતિ પર લઈ જવી જોઈએ. 14 ઓગસ્ટે યોજાનારી વાતચીતમાં ડેપસાંગ વિસ્તારના દૌલત બેગ ઓલ્ડી સેક્ટર અને ડેમચોકમાં ચાર્ડિંગ-નુલા જંક્શન પર ચીની સેનાને છૂટા કરવા પર વાતચીત થશે.