પાકિસ્તાનમાં ફરી એકવાર ચીની નાગરિકોના મોતથી ચીન ગુસ્સે ભરાયું

(જી.એન.એસ),તા.૨૭

પાકિસ્તાન,

પાકિસ્તાનમાં પોતાના નાગરિકોના મોતથી ચીન સ્તબ્ધ છે. ચીન સરકાર દ્વારા પાકિસ્તાનને સતત ચેતવણી આપવામાં આવી રહી છે. ગ્વાદર અને તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં થઈ રહેલા હુમલાઓને લઈને ચીન સૌથી વધુ ગુસ્સે છે, જેમાં બલૂચ લિબરેશન આર્મી ચીની નાગરિકોને પસંદ કરી રહી છે. જો છેલ્લા ત્રણ વર્ષની વાત કરીએ તો બલૂચિસ્તાનમાં અલગ-અલગ હુમલાઓમાં લગભગ 28 ચીની નાગરિકોના મોત થયા છે. આ હુમલા એવા સમયે થઈ રહ્યા છે જ્યારે પાકિસ્તાને ચીની નાગરિકોની સુરક્ષા માટે એક વિશેષ એકમ બનાવ્યું છે, જેમાં ચાર હજારથી વધુ સૈનિકો છે.

પાકિસ્તાનમાં ફરી એકવાર ચીની નાગરિકોને નિશાન બનાવવામાં આવ્યા છે. વિસ્ફોટકોથી ભરેલી કાર લઈને આવેલા આત્મઘાતી બોમ્બરે ખૈબર પખ્તુનખ્વામાં ચીની નાગરિકોના વાહનને ટક્કર મારી હતી. હુમલામાં છ લોકોના મોત થયા હતા, જેમાંથી પાંચ ચીનના નાગરિક હતા. આ હુમલો ત્યારે થયો જ્યારે ચીની નાગરિકો ગ્વાદરમાં દાસુ હાઈડ્રો પાવર પ્લાન્ટ જઈ રહ્યા હતા. આ હુમલા બાદ ચીને જ્યારે નારાજગી વ્યક્ત કરી ત્યારે પાકિસ્તાન સરકાર ચોંકી ઉઠી હતી. હુમલા બાદ ગૃહમંત્રી મોહસિન નકવી તરત જ ચીની દૂતાવાસ પહોંચ્યા અને રાજદૂત જિયાંગ ઝેડોંગને મળ્યા. રાષ્ટ્રપતિ આસિફ અલી ઝરદારીએ પણ આ હુમલાને પાકિસ્તાન-ચીન મિત્રતાને નુકસાન પહોંચાડવાનું ષડયંત્ર ગણાવીને સખત શબ્દોમાં વખોડી કાઢી હતી.

પાકિસ્તાનમાં અત્યાર સુધી બલૂચ લિબરેશન આર્મી દ્વારા કરવામાં આવેલા જુદા જુદા હુમલાઓ પર નજર કરીએ તો, પાકિસ્તાનમાં 28 થી વધુ ચીની નાગરિકોએ જીવ ગુમાવ્યો છે. આ પહેલા ઓગસ્ટ મહિનામાં ગ્વાદર જઈ રહેલા કાફલા પર પણ હુમલો થયો હતો જેમાં 4 ચીની નાગરિકો માર્યા ગયા હતા. તે પહેલા સપ્ટેમ્બર 2022માં 1 ડોક્ટર, એપ્રિલ 2022માં 4 ચાઈનીઝ પ્રોફેસર અને જુલાઈ 2021માં એકસાથે 9 ચીની એન્જિનિયરોની હત્યા થઈ હતી. આ પહેલા પણ કરાચીમાં બોમ્બ બ્લાસ્ટમાં 3 ચીની નાગરિકોના મોત થયા હતા. ખૈબર પખ્તુનખ્વામાં બોમ્બ વિસ્ફોટ, દાલબંદિનમાં હુમલા, ચીની વાણિજ્ય દૂતાવાસ અને ક્વેટા પર હુમલા સહિત અત્યાર સુધીમાં લગભગ 28 ચીની નાગરિકોના મોત થયા છે.

પાકિસ્તાનમાં ચીની નાગરિકોને નિશાન બનાવવાની શરૂઆત 2007માં થઈ હતી જ્યારે એક સાથે ત્રણ ચીની નાગરિકોની હત્યા કરવામાં આવી હતી. આ એ સમય હતો જ્યારે પાકિસ્તાન અને ચીન વચ્ચે CPEC એટલે કે ચાઈના પાકિસ્તાન ઈકોનોમિક કોરિડોર અંગે વાતચીત શરૂ થઈ હતી. જુદા જુદા હુમલામાં માર્યા ગયેલા તમામ ચીની નાગરિકો આ કોરિડોર સંબંધિત પ્રોજેક્ટનો ભાગ હતા. હાલમાં જ જાપાનની એક મીડિયા સંસ્થા નિક્કી એશિયાએ આ અંગે એક રિપોર્ટ લખ્યો હતો, જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે બલૂચિસ્તાન લિબરેશન આર્મી અને અન્ય સંગઠનોને લાગે છે કે ચીનના નાગરિકોના કારણે આ વિસ્તારને નુકસાન થઈ રહ્યું છે. તેમની દલીલ છે કે કોરિડોર પ્રોજેક્ટના નામે કુદરતી સંસાધનોનું શોષણ થઈ રહ્યું છે અને તે મુજબ વિકાસ થઈ રહ્યો નથી.

ચીનના નાગરિકો પર થયેલા હુમલા અંગે સિંઘુઆ યુનિવર્સિટીમાં નેશનલ સ્ટ્રેટેજી ઈન્સ્ટિટ્યૂટના રિસર્ચ ડિપાર્ટમેન્ટના ડાયરેક્ટર કિઆન ફેંગે કહ્યું છે કે આ હુમલો પાકિસ્તાન માટે ચેતવણી સમાન છે, તે દર્શાવે છે કે પાકિસ્તાનને હજુ પણ આ ક્ષેત્રમાં ઘણું કામ કરવાની જરૂર છે. સુરક્ષા ક્ષેત્ર.. ગ્લોબલ ટાઈમ્સમાં પ્રકાશિત થયેલા એક લેખમાં તેમણે આ હુમલાને 2021માં કરવામાં આવેલા હુમલાની નકલ ગણાવ્યો હતો, જેમાં 9 ચીની નાગરિકો માર્યા ગયા હતા. આ લેખમાં એવું પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે આ પ્રકારના હુમલાઓ દર્શાવે છે કે આતંકવાદી દળો ચીન અને પાકિસ્તાનના આર્થિક કોરિડોરની સફળતા જોવા નથી માંગતા અને તેને નિષ્ફળ કરવા માટે સતત ષડયંત્ર રચી રહ્યા છે.

ચીની નાગરિકો પરના આ હુમલા ચીન સરકાર માટે મોટી સમસ્યા છે. વાસ્તવમાં, પાકિસ્તાનમાં ચીનનો પ્રસ્તાવિત CPEC લગભગ 60 અબજ ડોલરની યોજના છે, જેના પર ચીને મોટો હિસ્સો ખર્ચ કર્યો છે. આ કોરિડોરના ઘણા પ્રોજેક્ટ બલૂચિસ્તાન પ્રાંતમાં ચાલી રહ્યા છે, જ્યાં બલૂચ લિબરેશન આર્મી અસરકારક છે અને તેણે સતત સ્વતંત્રતાનો ધ્વજ લહેરાવ્યો છે. તહરેલ-એ-તાલિબાન પાકિસ્તાને પણ લિબરેશન આર્મી સાથે હાથ મિલાવ્યા હોવાથી ચીનની મુશ્કેલીઓ પણ વધી છે.

પાકિસ્તાનમાં ચીની નાગરિકો પર થયેલા હુમલા માટે ચીન પાકિસ્તાનને જવાબદાર માને છે. એટલા માટે પાકિસ્તાન દ્વારા ચીની નાગરિકોની સુરક્ષા માટે એક સ્પેશિયલ પ્રોટેક્શન યુનિટની રચના કરવામાં આવી છે. એવું કહેવાય છે કે તેમાં 4 હજારથી વધુ સૈનિકો છે જેઓ હજારો ચીની નાગરિકોની સુરક્ષા માટે જવાબદાર છે. આ તે ચીની નાગરિકો છે જેઓ CPEC સંબંધિત પ્રોજેક્ટ્સમાં કામ કરી રહ્યા છે. આ પહેલા ચીને પાકિસ્તાનમાં રહેતા પોતાના નાગરિકોને સતર્ક રહેવા કહ્યું હતું, શાહબાઝ સરકારે પણ ચીનના નાગરિકોને થોડા દિવસો માટે તેમના વ્યવસાય બંધ રાખવાની અપીલ કરી હતી.

બલૂચિસ્તાનના લોકો આઝાદીના સમયથી પોતાને પાકિસ્તાનનો હિસ્સો માનતા નથી. આ જ કારણ છે કે બલૂચિસ્તાનમાં રહેતા લોકોને સતત બીજા વર્ગની સારવાર આપવામાં આવે છે. આથી તેનો ગુસ્સો વધતો જ ગયો. બલૂચ લિબરેશન આર્મી પ્રથમ વખત 1970 માં અમલમાં આવી હતી જ્યારે ઝુલ્ફીકાર અલી ભુટ્ટો પાકિસ્તાન પર શાસન કરી રહ્યા હતા. આ પછી આ વિરોધ સતત વધતો ગયો. જો કે, ઝુલ્ફીકારની સભામાં થયેલા હેન્ડ ગ્રેનેડ વિસ્ફોટ પાછળ બલૂચ લિબરેશન આર્મીનો પાયો હોવાનું માનવામાં આવે છે, જેમાં મજીદ લેંગો નામનો યુવક માર્યો ગયો હતો.