દિલ્હી-એનસીઆરના પ્રદૂષણથી ફેફસાં, આંખો, હૃદય અને મગજને પણ છે નુકસાન

(GNS),08

દિલ્હી-એનસીઆરનું પ્રદૂષણ હવે જીવલેણ બની રહ્યું છે. દેશની રાજધાની અને આસપાસના વિસ્તારો ગેસ ચેમ્બર બની ગયા છે, હવા ગુણવત્તા સૂચકાંક ખૂબ જ નબળી શ્રેણીમાં છે. એવા ઘણા ક્ષેત્રો છે જ્યાં હવા ગુણવત્તા સૂચકાંક રેકોર્ડ તોડી રહ્યો છે. જેના કારણે લોકોના સ્વાસ્થ્ય પર વિપરીત અસર પડી રહી છે. ફેફસાં, આંખોથી લઈને હૃદય અને મગજ સુધી પ્રદૂષણ દરેકને અસર કરી રહ્યું છે. ડોક્ટરોએ ચેતવણી આપી છે કે જો પ્રદૂષણની અસરને શરીર પર ગંભીરતાથી લેવામાં નહીં આવે તો તેનાથી ન્યુરોલોજિકલ સમસ્યાઓ અને કેન્સર પણ થઈ શકે છે. દિલ્હીમાં પ્રદૂષણની અસર સતત વધી રહી છે, સેન્ટ્રલ પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડ (CPCB)ના ડેટા અનુસાર, દિલ્હીમાં છેલ્લા 24 કલાકનો સરેરાશ AQI મંગળવારે 395 હતો, જોકે તે સવારે અને સાંજે 400ના આંકને વટાવી ગયો હતો. અગાઉ સોમવારે દિલ્હીનો AQI 421 ની આસપાસ હતો. આવી જ સ્થિતિ ગાઝિયાબાદ, ગુરુગ્રામ, નોઈડા, ગ્રેટર નોઈડા અને ફરીદાબાદમાં પણ નોંધાઈ હતી. ખાસ વાત એ છે કે બુધવારે દિલ્હી-NCRમાં સ્થિતિ વધુ ખરાબ થવાની આશંકા છે. એવું માનવામાં આવે છે કે 10 નવેમ્બર સુધીમાં તે ખૂબ જ ખરાબ શ્રેણીમાં પહોંચી જશે..

દિલ્હી-એનસીઆરમાં વધતું પ્રદૂષણ ફેફસાં, હૃદય અને મગજમાં પણ કેન્સરનું કારણ બની શકે છે. કેન્સર નિષ્ણાતોના મતે વાહનોનો ધુમાડો, પ્રદૂષણ અને કાર્બન તત્વો કેન્સર પ્રત્યે સંવેદનશીલ હોય છે. તે ફેફસાંમાં એકઠું થાય છે અને ક્રોનિક અવરોધક પલ્મોનરી રોગ (COPD) ને જન્મ આપે છે. આવી સ્થિતિમાં દિલ્હીનું વાયુ પ્રદૂષણ કેન્સરના દર્દીઓ માટે મોટી સમસ્યા છે. પ્રદૂષણમાં ભળેલા કાર્બન તત્વો શ્વાસ સાથે સરળતાથી ઓગળી જાય છે અને ફેફસામાં પહોંચી જાય છે. ગંગારામ હોસ્પિટલના કેન્સર વિભાગના વડા ડૉ. શ્યામ અગ્રવાલના જણાવ્યા અનુસાર, પ્રદૂષણમાં PM 2.5 કણો હોય છે જે ખૂબ જ ઘાતક વાયુઓનું મિશ્રણ હોય છે. આનાથી ફેફસાં નબળાં પડે છે, 15 થી 20 સિગારેટ પીનારાની જેમ તેની અસર થાય છે. આના કારણે ફેફસાના કેન્સર, સ્તન કેન્સર, સ્વાદુપિંડનું કેન્સર અને લીવર કેન્સરના કેસ જોવા મળે છે. ડો.શ્યામ અગ્રવાલના જણાવ્યા અનુસાર હવાની ગુણવત્તા બગડવાથી બચવા માટે ઘરની બહાર ન નીકળો, રૂમની અંદર જ રહો, સ્વચ્છ હવામાં દિલ્હીથી દૂર રહો. જો તમારે દિલ્હીમાં બહાર જવું હોય તો માસ્કનો ઉપયોગ કરો અને હેલ્ધી ડાયટ લો. જો તમે પ્રદૂષણને કારણે અસ્થમા, અસ્થમા, છીંક કે એલર્જીથી પીડાતા હોવ તો તરત જ ડૉક્ટરની સલાહ લો. ડો.શ્યામ અગ્રવાલના જણાવ્યા અનુસાર પ્રદૂષણની સમસ્યા દર વર્ષે બની રહી છે, જો પ્રદૂષણની સ્થિતિ આવી જ રહેશે તો સરેરાશ ઉંમર 5 થી 10 વર્ષ ઘટી જશે. પ્રદૂષણને કારણે કેન્સરની સાથે હૃદયની બીમારીઓ અને અન્ય બીમારીઓ પણ થવા લાગે છે..

દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલે વર્તમાન DPCC (દિલ્હી પ્રદૂષણ નિયંત્રણ સમિતિ)ના અધ્યક્ષ અશ્વિની કુમારને સસ્પેન્ડ કરવાની ભલામણ કરી છે. તેમના પર વધતા પ્રદૂષણ સામે લડવા માટે દિલ્હી સરકાર દ્વારા લેવામાં આવી રહેલા પગલાઓમાં અવરોધ કરવાનો આરોપ છે. આ પહેલા પર્યાવરણ મંત્રી ગોપાલ રાયે તેમને સસ્પેન્ડ કરવાની ભલામણ કરી હતી. પર્યાવરણ પ્રધાન ગોપાલ રાયના જણાવ્યા અનુસાર, પ્રદૂષણ સામે લડવા માટે દિલ્હી સરકારની કેબિનેટે IIT કાનપુર સાથે જે વાસ્તવિક સમયનો અભ્યાસ શરૂ કર્યો હતો તેને IAS અધિકારી અશ્વિની કુમારે સરકારની સલાહ લીધા વિના અટકાવી દીધો હતો. પર્યાવરણ મંત્રીએ એવો પણ આરોપ લગાવ્યો હતો કે સુપ્રીમ કોર્ટ અને દિલ્હી કેબિનેટના નિર્ણયથી અશ્વની કુમારે SMOG ટાવર શરૂ કરાવી દીધા છે. મંગળવારે જ સુપ્રીમ કોર્ટે SMOG ટાવર બંધ થવા પર ભારે નારાજગી વ્યક્ત કરી હતી. દિલ્હી-એનસીઆરમાં વધતા પ્રદૂષણને ધ્યાનમાં રાખીને ગાઝિયાબાદ પ્રશાસને 9મી સુધીના ફિઝિકલ ક્લાસ બંધ કરીને ઓનલાઈન ક્લાસ ચલાવવાનો આદેશ આપ્યો છે. આ પહેલા નોઈડા ડીએમએ 9મીથી 10મી નવેમ્બર સુધી શાળાઓ બંધ રાખવાનો આદેશ જારી કર્યો હતો.