(GNS),09
દિવાળી પહેલા જ દિલ્હીમાં હવાની ગુણવત્તા ઝેરી બની ગઈ છે અને એર ક્વોલિટી ઈન્ડેક્સ(AQI) 500ને પાર કરી ગયો છે. દિલ્હી સરકારે એર ક્વોલિટી ઈન્ડેક્સને સુધારવા માટે ઘણા પગલાં લીધા છે, જેમાં આઈ-ઈવનનો અમલ, બાંધકામ પર પ્રતિબંધ, એપ આધારિત ટેક્સીઓ પર પ્રતિબંધનો સમાવેશ થાય છે. હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર, અત્યારે વરસાદની કોઈ શક્યતા નથી અને પવનની ધીમી ગતિને કારણે દિલ્હી સરકાર સ્મોગને દૂર કરવા માટે કૃત્રિમ વરસાદ માટે સુપ્રીમ કોર્ટ સમક્ષ એક યોજના રજૂ કરશે. ચાર દિવસ પહેલા અશોક વિહાર વિસ્તારમાં દિલ્હીમાં પ્રદૂષણનું સ્તર 999 નોંધાયું હતું. જો કે આજે થોડી રાહત મળી છે, પરંતુ નજીકના રાજ્યોમાં ધૂળ સળગાવવાથી અને દિવાળી પર ફટાકડા ફોડવાને કારણે તેમાં ફરી વધારો થવાની સંભાવના છે..
ધુમ્મસના કારણે લોકોને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, આંખોમાં બળતરા, ગળામાં દુખાવો કે સોજો અને શરદી જેવી સમસ્યાનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. બાળકો અને વૃદ્ધો પ્રદૂષણથી સૌથી વધુ પીડાય છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને, દિલ્હી સરકારે 18 નવેમ્બરે રજા જાહેર કરી છે, જેથી બાળકો ઘરે રહી શકે અને રોગોથી સુરક્ષિત રહી શકે. આવા સૂક્ષ્મ કણો હવામાં ઓગળી જાય છે, જે શ્વાસ લેતા જ આપણા શરીરમાં પ્રવેશી રહ્યા છે અને દિલ્હી-એનસીઆરના લોકોના આ વધતા પ્રદૂષણને કારણે આંખો લાલ થઈ રહી છે અને ફેફસા કાળા થઈ રહ્યા છે. આના પાંચ મોટા કારણો છે. પ્રથમ કારણ છે વાતાવરણમાં હાજર ધૂળ અને માટી, બીજું કારણ છે પેટ્રોલ અને ડીઝલ વાહનોમાંથી નીકળતો ધુમાડો, ત્રીજું કારણ છે બાંધકામને કારણે હવામાં ઓગળેલી માટી અને ધૂળ, ચોથું કારણ છે સ્ટબલ સળગાવ્યા પછી તેમાંથી ધુમાડો નીકળે છે છેલ્લું અને પાંચમું કારણ છે ફેક્ટરીઓમાંથી નીકળતો ધુમાડો..
જો આપણે દિલ્હી-એનસીઆરમાં પ્રદૂષણને રોકવા માંગતા હોય તો આપણે આ સમસ્યાનો ઉકેલ શોધવો પડશે, પરંતુ દુઃખની વાત એ છે કે આપણી પાસે કોઈ સિસ્ટમ નથી જે તેને નિયંત્રિત કરી શકે. વધતા પ્રદૂષણને કારણે, દિલ્હીની સૌથી મોટી હોસ્પિટલ લોક નાયક જયપ્રકાશમાં દર્દીઓની ભારે ભીડ જોવા મળે છે, જેમાં મોટાભાગના કેસ શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અથવા ગળામાં દુખાવો સાથે સંબંધિત છે. અસ્થમાના દર્દીઓ અને બાળકો સૌથી વધુ સમસ્યાનો સામનો કરી રહ્યા છે. હોસ્પિટલ પ્રશાસનનું એમ પણ કહેવું છે કે પ્રદૂષણ વધવાથી ઓપીડીમાં 15 થી 20 ટકાનો વધારો થયો છે..
આ સાથે, પ્રદૂષણને ધ્યાનમાં રાખીને, દિલ્હીની ઘણી હોસ્પિટલોએ નવી OPD પણ તૈયાર કરી છે, જેમાં RLM દર સોમવારે પ્રદૂષણને કારણે સમસ્યાઓથી પીડાતા દર્દીઓની સારવાર કરે છે. આ પ્રદૂષણને જોતા ડોક્ટરોએ વૃદ્ધો અને બાળકોને એકદમ જરૂરી હોય તો જ ઘરની બહાર નીકળવાની સલાહ આપી છે. દિલ્હી AIIMSના ભૂતપૂર્વ ડાયરેક્ટર ડૉ.રણદીપ ગુલેરિયા કહે છે કે જે લોકોને કોઈ બીમારી નથી તેમના માટે પણ પ્રદૂષણ ખૂબ જ ખતરનાક છે. આબોહવા પરિવર્તન અને પ્રદૂષણની કોકટેલે આમાં વધુ વધારો કર્યો છે. પ્રદૂષણના કારણે લોકો જે ઝેરી શ્વાસ લઈ રહ્યા છે તે પહેલા ફેફસામાં જાય છે, પછી લોહીમાં અને ત્યાંથી શરીરના અન્ય ભાગોમાં જાય છે, જેના કારણે દરેક અંગ પ્રભાવિત થાય છે..
દિલ્હી AIIMSના ભૂતપૂર્વ ડાયરેક્ટર રણદીપ ગુલેરિયા વધુમાં કહ્યું કે, આના કારણે શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, ઉધરસ અને શરદીથી પીડાતા લોકોના કેસમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. આ બધા રોગો એટલા લાંબા સમયથી ચાલી રહ્યા છે કે સામાન્ય દવાઓ પણ કામ કરી રહી નથી. દવાઓ લીધા પછી પણ કેટલાક દર્દીઓને હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવા પડે છે. હૃદયની સમસ્યા અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકોએ માસ્ક વગર ઘરની બહાર ન નીકળવું જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે કેટલાક ડેટા છે જે દર્શાવે છે કે એર પ્યુરિફાયર અમુક હદ સુધી મદદ કરી શકે છે પરંતુ તે બહુ મજબૂત નથી અને હજુ પણ તેનો અભ્યાસ કરવાની જરૂર છે. આનાથી વધુ ફાયદો થવાની અપેક્ષા નથી, કારણ કે દરવાજા અને બારીઓ ખુલ્લી રાખવાથી પણ પ્રદૂષણ સરળતાથી ઘરમાં પ્રવેશ કરે છે..
બીમારીથી છુટકારો મેળવવા માટે લોકોને મોર્નિંગ વોક કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે, પરંતુ જે રીતે દિલ્હી-એનસીઆરની હવા ઝેરી બની ગઈ છે અને તે ગેસ ચેમ્બર બની રહી છે. તેને જોતા ડોક્ટરો પણ લોકોને મોર્નિંગ વોક માટે બહાર ન નીકળવાની સલાહ આપી રહ્યા છે. ડોકટરોનું કહેવું છે કે જે લોકો તેમના સ્વાસ્થ્યને જાળવવા માટે મોર્નિંગ વોક કરે છે તેઓ વધુ ભારે શ્વાસ લે છે અને તેનાથી તેમની સમસ્યાઓ વધી શકે છે. પોતાને ફિટ રાખવા માટે લોકોએ ઘરની અંદર કસરત કરવી જોઈએ. જો તમારે બહાર જવું હોય તો માસ્કનો ઉપયોગ કરો અને જો તમને સહેજ પણ તકલીફ હોય તો ડોક્ટરની સલાહ લો. પર્યાવરણ નિષ્ણાંતોનું કહેવું છે કે પાણીનો છંટકાવ કરવાથી પણ કોઈ ઉકેલ આવવાનો નથી અને પ્રદૂષણ ખતરનાક કરતાં વધુ ખતરનાક બની રહ્યું છે..
કેન્દ્ર સરકાર, હરિયાણા સરકાર, પંજાબ સરકાર અને દિલ્હી સરકારે બધાએ ઇમરજન્સી રિસ્પોન્સ ટીમો બનાવવી જોઈએ, આ માત્ર પાણી છંટકાવથી ઘટાડી શકાય નહીં. આ માટે યુદ્ધના ધોરણે કામ કરવાની જરૂર છે, સરકારે પંજાબ અને હરિયાણામાં પરાળ સળગાવવાનું રોકવા માટે તાત્કાલિક પગલાં લેવા પડશે. સમગ્ર ઉત્તર ભારતમાં અને ખાસ કરીને દિલ્હી-એનસીઆરમાં જે પ્રકારનું હવા ગુણવત્તા સંકટ છે તે ભવિષ્યમાં વધુ ખતરનાક બનવા જઈ રહ્યું છે. દિલ્હીમાં વધતા પ્રદૂષણને કારણે માત્ર માણસો જ નહીં પરંતુ પ્રાણીઓ પણ પરેશાન છે અને નેશનલ ઝૂઓલોજી પાર્કમાં પ્રાણીઓ અને પક્ષીઓને બચાવવા માટે પાણીનો છંટકાવ અને મલ્ટીવિટામીનનો ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે. દિલ્હીના ચાંદની ચોકમાં પક્ષીઓની હોસ્પિટલ છે અને અહીં બીમાર પક્ષીઓ અને અન્ય પક્ષીઓને રાખવામાં આવે છે.
This content is restricted to site members. If you are an existing user, please log in. New users may register below.
