ઈરાનમાં 1979માં ઈસ્લામિક ક્રાંતિ બાદ બહાઈ સમુદાય પર જુલમ વધ્યા : HRW

(જી.એન.એસ),તા.૦૨

ઈરાન,

આ વાર્તા બહાઈ ધર્મની છે. હ્યુમન રાઈટ્સ વોચ એટલે કે એચઆરડબ્લ્યુએ કહ્યું છે કે ઈરાનમાં 1979માં ઈસ્લામિક ક્રાંતિ બાદ આ સમુદાય પર જુલમ થઈ રહ્યો છે. HRWએ તેને માનવતા વિરુદ્ધ ગુનો ગણાવ્યો છે. બહાઈ સમુદાય ઈરાનમાં સૌથી મોટી બિન-મુસ્લિમ લઘુમતી છે. HRW કહે છે કે ઈરાનમાં બહાઈ સમુદાય પર અનેક પ્રકારના અત્યાચારો કરવામાં આવે છે, તેઓ તેમના મૂળભૂત અધિકારોથી વંચિત છે, તેઓ ખાનગી જગ્યામાં પૂજા અને પ્રાર્થના કરવા પણ સક્ષમ નથી. ઈરાનમાં 1800માં બિન-મુસ્લિમ ધર્મ ‘બાહા’ની સ્થાપના થઈ હતી. બહાઈઓ એકેશ્વરવાદી વિશ્વાસ ધરાવે છે, જેનો અર્થ થાય છે કે માત્ર એક જ ઈશ્વરની પૂજા કરવી. બહાઈ ધર્મ ઈરાનમાં સ્થાપિત થયો હતો, પરંતુ આ તે દેશ છે જ્યાં તેને સૌથી વધુ અત્યાચાર ગુજારવામાં આવ્યો હતો. 1979 ની ઈરાની ક્રાંતિ પછી, તેમની સામે આચરવામાં આવતા અત્યાચારોમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો, જે હજુ પણ થઈ રહ્યો છે. હ્યુમન રાઈટ્સ વોચે કહ્યું છે કે ઈરાની સત્તાવાળાઓ દ્વારા બહાઈ ધર્મનો અત્યાચાર માનવતાના અધિકારોની વિરુદ્ધ છે. બહાઈ ધર્મ ઈરાનમાં સૌથી મોટી બિન-મુસ્લિમ લઘુમતી છે. તેમાં વિશ્વાસ કરનારા લોકો વિશ્વના લગભગ 235 દેશોમાં હાજર છે. ન્યૂયોર્કના એક જૂથે પોતાના નિવેદનમાં કહ્યું હતું કે ઈરાની સત્તાવાળાઓ ત્યાં રહેતા બહાઈ લોકો પર મનસ્વી રીતે અત્યાચાર કરી રહ્યા છે, જેના કારણે બહાઈ લોકોને ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. ઈરાનમાં, બહાઈઓની કારણ વગર ધરપકડ કરવામાં આવી છે, તેમની સંપત્તિ જપ્ત કરવામાં આવી છે, શિક્ષણ અને રોજગારની બાબતોમાં ઘણા નિયંત્રણો લાદવામાં આવ્યા છે, અને તેમને અંતિમ સંસ્કાર કરવાનો અધિકાર પણ આપવામાં આવ્યો નથી.

હ્યુમન રાઈટ્સ વોચે અહેવાલ આપ્યો છે કે ઈરાનનું બંધારણ બહાઈ ધર્મના લોકોને મુક્તપણે પૂજા કરવા પર પ્રતિબંધ મૂકે છે, અને અત્યાચારની હદ એ સ્તરે પહોંચી ગઈ છે કે તેઓ તેમના ઘરમાં પૂજા પણ કરી શકતા નથી. ઈરાની સત્તાવાળાઓ સમયાંતરે બહાઈઓને “રાજ્ય દ્વારા પ્રાયોજિત નફરતની ઝુંબેશને ઉશ્કેરવા” માટે તેમના ઘરોની તપાસ કરીને અને તેમનો સામાન જપ્ત કરીને, તેમની ધરપકડ કરીને અથવા ક્યારેક તેમને ફાંસી આપીને નિશાન બનાવે છે. કેટલીકવાર પૂછપરછ માટે બોલાવવામાં આવે છે. એપ્રિલ 1979માં જ્યારે ઈરાનીનું બંધારણ બનાવવામાં આવ્યું ત્યારે ઈરાનમાં ખ્રિસ્તી, યહૂદી અને પારસી લઘુમતીઓને કેટલાક અધિકારો આપવામાં આવ્યા હતા, જ્યારે સૌથી મોટા લઘુમતી ધર્મ માટે કોઈ અધિકારોનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો ન હતો. HRWએ કહ્યું કે બદલાતા સમયની સાથે આ ધર્મના લોકો પર અત્યાચાર પણ વધી રહ્યો છે, જેના કારણે તેમના જીવનના દરેક પાસાઓ પ્રભાવિત થઈ રહ્યા છે. એચઆરડબ્લ્યુએ ચર્ચામાં જણાવ્યું કે બહાઈઓનું જીવન મૂળભૂત અધિકારોથી સંપૂર્ણપણે વંચિત છે. બહાઈ ધર્મને ઈરાનના બંધારણ દ્વારા માન્યતા આપવામાં આવી નથી, ન તો તેમની પાસે સંસદમાં કોઈ અનામત બેઠકો છે. આશ્ચર્યની વાત એ છે કે ઈરાનમાં બહાઈ ધર્મના કેટલા લોકો રહે છે તે કોઈ જાણતું નથી, પરંતુ કેટલાક કાર્યકર્તાઓનું કહેવું છે કે શક્ય છે કે ઈરાનમાં હજુ પણ લાખો બહાઈ લોકો રહે છે. જુલાઈ 2022 માં, વરિષ્ઠ બહાઈ સમુદાયના વ્યક્તિઓ મહવશ સાબેત, 71, અને ફારીબા કમલાબાદી, 61,ની ઈરાની સત્તાવાળાઓ દ્વારા ધરપકડ કરવામાં આવી હતી, જેઓ હાલમાં 10 વર્ષની જેલની સજા ભોગવી રહ્યા છે. આ ઉપરાંત, કોઈપણ વ્યક્તિની ઓળખ બહાઈ તરીકે થાય છે, તેને ત્યાં યુનિવર્સિટીમાં નોંધણી કરાવવા પર પ્રતિબંધ છે. નોકરીઓની વાત કરીએ તો જાહેર ક્ષેત્રના ઘણા વિભાગોમાં તેમના પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે. ઈરાની સત્તાવાળાઓએ પણ મૃત્યુ પછી બહાઈઓના મૃતદેહોને દફનાવવાનો અધિકાર આપ્યો નથી.