વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય કેબિનેટે યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમને મંજૂરી આપી

(જી.એન.એસ),તા.25

નવી દિલ્હી,

વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય કેબિનેટે શનિવારે યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમને મંજૂરી આપી હતી. આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય સરકારી કર્મચારીઓ માટે ખાતરીપૂર્વકનું પેન્શન, ખાતરીપૂર્વકનું કુટુંબ પેન્શન અને ખાતરીપૂર્વકનું લઘુત્તમ પેન્શન પ્રદાન કરવાનો છે. લોકસભા ચૂંટણી બાદ સરકારી કર્મચારીઓ માટે જાહેર કરાયેલી યોજનાઓમાં કેન્દ્ર સરકારની આ યોજના સૌથી મોટી માનવામાં આવે છે. આ યોજના દ્વારા કેન્દ્ર સરકારે માત્ર કેન્દ્રીય કર્મચારીઓને આકર્ષવાનો પ્રયાસ કર્યો નથી, પરંતુ કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓની લાંબા સમયથી ચાલતી માંગણીઓ પણ પૂરી કરી છે.

કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા જાહેર કરાયેલ યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમની બાબતો શું છે? જેની જાહેરાત કેબિનેટ બેઠક બાદ કેન્દ્રીય મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે કરી છે.  કેન્દ્ર સરકારની કેબિનેટમાં મંજૂર કરાયેલ યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ (UPS) 1 એપ્રિલ, 2025થી લાગુ થશે. યુપીએસ હેઠળ, સરકારે સરકારી કર્મચારીઓ માટે પગારના 50 ટકા પેન્શન તરીકે સુનિશ્ચિત કર્યું છે.

નવી યોજના મુજબ, સરકારી કર્મચારીઓ 25 વર્ષની લઘુત્તમ લાયકાતવાળી સેવા માટે નિવૃત્તિ પહેલાના છેલ્લા 12 મહિનામાં લેવામાં આવેલા સરેરાશ મૂળભૂત પગારના 50 ટકા પેન્શન તરીકે મેળવવા માટે પાત્ર બનશે. યુપીએ યોજના હેઠળ નિશ્ચિત કુટુંબ પેન્શન માટે, કર્મચારીના પેન્શનના 60 ટકા તેમના મૃત્યુ પહેલાં તરત જ ઉપાડી શકાય છે.

આ યોજના હેઠળ નિશ્ચિત લઘુત્તમ પેન્શનના કિસ્સામાં, સરકારી કર્મચારીઓ ઓછામાં ઓછા 10 વર્ષની સેવા પછી નિવૃત્તિ પર દર મહિને રૂ. 10,000 મેળવવા માટે પાત્ર બનશે. નવી પેન્શન યોજના (NPS)માં ફેરફાર માટે સરકારી કર્મચારીઓની વ્યાપક માંગને ધ્યાનમાં રાખીને સંકલિત પેન્શન યોજના શરૂ કરવામાં આવી છે.

NPS, જે 2000 ના દાયકાની શરૂઆતમાં અમલમાં મૂકવામાં આવ્યું હતું, તેની ખાતરીપૂર્વકની પેન્શનની રકમ ન આપવા બદલ ટીકા કરવામાં આવી હતી, જેના કારણે ઘણા કર્મચારીઓ નિવૃત્તિ પછી તેમની નાણાકીય સુરક્ષા વિશે અનિશ્ચિત હતા. 

કર્મચારીઓ દ્વારા નવી પેન્શન યોજનાઓમાં કેટલાક ફેરફારોની માંગ કરવામાં આવી હતી. આને ધ્યાનમાં રાખીને મોદીએ કેબિનેટ સચિવ ટીવી સોમનાથનની અધ્યક્ષતામાં એક સમિતિની પણ રચના કરી હતી.

અશ્વિની વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું કે આ સમિતિએ વિવિધ સંસ્થાઓ અને લગભગ તમામ રાજ્યો સાથે 100 થી વધુ બેઠકો યોજી હતી. જે બાદ આ પ્લાનને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.

વૈષ્ણવે જણાવ્યું કે યુપીએસ પાંચ મુખ્ય સ્તંભો પર બનેલ છે. પહેલો અને સૌથી મહત્ત્વનો આધારસ્તંભ એશ્યોર્ડ પેન્શન છે, જે નિવૃત્તિ પછીની બાંયધરીકૃત આવક માટેની સરકારી કર્મચારીઓની પ્રાથમિક માંગને સીધી રીતે સંબોધે છે. અન્ય આધારસ્તંભો, જેમાં એશ્યોર્ડ ફેમિલી પેન્શન અને એશ્યોર્ડ ન્યુનત્તમ પેન્શનનો સમાવેશ થાય છે, તે સ્કીમ દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવતી નાણાકીય સુરક્ષાને વધારે છે.

નવી યોજના હેઠળ, નિવૃત્ત લોકોને નિવૃત્તિ પહેલાંની સેવાના છેલ્લા 12 મહિનાથી તેમના સરેરાશ મૂળભૂત પગારના 50% પેન્શન મળશે. આ લાભ એવા લોકો માટે રચાયેલ છે જેમણે ઓછામાં ઓછા 25 વર્ષની સેવા પૂર્ણ કરી છે. 25 વર્ષથી ઓછી પરંતુ 10 વર્ષથી વધુ સેવા ધરાવતા કર્મચારીઓ માટે પેન્શન સેવાની લંબાઈના પ્રમાણમાં હશે.

કર્મચારીના મૃત્યુની સ્થિતિમાં, તેના પરિવારને પેન્શન મળશે જે તેના મૃત્યુ પહેલા કર્મચારીને મળતા પેન્શનના 60 ટકા હશે. આ જોગવાઈ કર્મચારીના આશ્રિતો માટે નાણાકીય સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરે છે.

આ સ્કીમ દર મહિને 10,000 રૂપિયાના ન્યૂનતમ પેન્શનની બાંયધરી પણ આપે છે, જો કર્મચારીએ ઓછામાં ઓછા 10 વર્ષ સુધી સેવા આપી હોય. આ માપ ખાસ કરીને ઓછા પગારવાળા કર્મચારીઓ માટે મહત્વપૂર્ણ છે, જેઓ નિવૃત્તિ પછી ફુગાવો અને નાણાકીય અનિશ્ચિતતાઓનો સામનો કરે છે.