પશ્ચિમ બંગાળની જેલમાં ગર્ભવતી બની રહી છે મહિલા કેદી, સુપ્રીમ કોર્ટે સુઓ મોટુ સંજ્ઞાન લીધું

(જી.એન.એસ),તા.૧૦

નવીદિલ્હી,

થોડા દિવસો પહેલા પશ્ચિમ બંગાળની જેલમાંથી એક ચોંકાવનારો કિસ્સો સામે આવ્યો હતો. મુદ્દો રાજ્યની જેલોમાં બંધ મહિલા કેદીઓની ગર્ભાવસ્થાનો હતો. બંગાળની ઘણી જેલોમાં કુલ મળીને લગભગ 196 બાળકોનો જન્મ થયો છે. જેલ સુધારણા સંબંધિત એક કેસની સુનાવણી દરમિયાન એમિકસ ક્યુરીએ કોલકાતા હાઈકોર્ટને આ માહિતી આપી હતી. હવે સુપ્રીમ કોર્ટે આ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે અને સુઓ મોટુ સંજ્ઞાન લીધું છે. સુપ્રીમ કોર્ટમાં જસ્ટિસ સંજય કરોલ અને જસ્ટિસ અહસાનુદ્દીન અમાનુલ્લાહની ખંડપીઠે તમામ રાજ્યોને આ મામલે તાત્કાલિક પગલાં લેવાનો આદેશ આપ્યો છે. વાસ્તવમાં, જસ્ટિસ અમાનુલ્લાહની બેંચ એક પીઆઈએલ પર સુનાવણી કરી રહી છે, જેનો હેતુ ભારતીય જેલોમાં કેદીઓની વધતી ભીડની સમસ્યાનો સામનો કરવાનો છે. આના પર, સુપ્રીમ કોર્ટે ગયા મહિને સૂચનાઓ જાહેર કરીને રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને તાત્કાલિક પગલાં લેવા વિનંતી કરી હતી. તેણે અન્ય બાબતોની સાથે જેલોમાં હાલના ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું મૂલ્યાંકન કરવા અને 2016ના મોડલ જેલ મેન્યુઅલ મુજબ વધારાની સુવિધાઓની જરૂરિયાત નક્કી કરવા માટે જિલ્લા-સ્તરીય સમિતિઓની સ્થાપના કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો.  

ગુરુવારે, 8 ફેબ્રુઆરીના રોજ, પશ્ચિમ બંગાળની જેલોમાં મહિલા કેદીઓની ગર્ભાવસ્થાનો મુદ્દો હાઇકોર્ટમાં ઉઠાવવામાં આવ્યો હતો. જેલની ભીડ પરની પીઆઈએલના સંબંધમાં એમિકસ ક્યુરી તરીકે નિયુક્ત કરાયેલા સુપ્રીમ કોર્ટના વરિષ્ઠ વકીલ ગૌરવ અગ્રવાલ. એમિકસ ક્યુરીએ આનો સામનો કરવા માટે કેટલાક સૂચનો આપ્યા છે. મહિલા જેલમાં પુરૂષ કર્મચારીઓના પ્રવેશ પર પ્રતિબંધ લગાવવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે. તમામ જિલ્લા ન્યાયાધીશોને તેમના સંબંધિત અધિકારક્ષેત્ર હેઠળના સુધારક ગૃહોની મુલાકાત લેવા કહેવામાં આવ્યું છે. જેથી એ જાણી શકાય કે સુધાર ગૃહમાં રહીને કેટલી મહિલા કેદીઓ ગર્ભવતી બની છે. દરેક મહિલા કેદીએ તેને સુધારક ગૃહમાં મોકલતા પહેલા ગર્ભાવસ્થા પરિક્ષણ કરાવવું જોઈએ. તમામ જિલ્લાના મુખ્ય ન્યાયિક મેજિસ્ટ્રેટને પણ આ માટે જરૂરી સૂચનાઓ આપવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે. પરિસ્થિતિની ગંભીરતાને સ્પષ્ટ કરવા માટે, એમિકસ ક્યુરીએ સુધારાત્મક ગૃહની તાજેતરની મુલાકાતનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. જ્યાં એક સગર્ભા મહિલા કેદીની સાથે અન્ય પંદર બાળકો પણ તેમની જેલમાં બંધ માતા સાથે રહેતા હતા. ત્યારે મામલાની ગંભીરતા સ્વીકારીને હાઈકોર્ટે પણ ચિંતા વ્યક્ત કરી મામલો તાત્કાલિક ધ્યાને લેવા યોગ્ય ગણાવ્યો હતો. પરિણામે, ખંડપીઠે વધુ વિચાર-વિમર્શ માટે અરજીને ફોજદારી કેસ માટે જવાબદાર ડિવિઝન બેંચને મોકલવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો.